گیاه فیکوس لیراتا: روش نگهداری و بیماری‌های آن

گیاه فیکوس لیراتا یکی از گیاهان پرطرفدار در میان علاقه مندان به گل و گیاه است. از همین جهت بد نیست بعضی موارد لازم برای نحوۀ نگهداری این گیاه و … را در این اینجا بیان کنیم.

برای شناخت هرچه بیشتر این گیاه در این یادداشت به برخی نکات کاربردی جهت شناخت این گیاه اشاره می کنیم. این گیاه یا بهتر است بگوییم این درخت در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می کند. این گیاه را در گلدان هم می توان نگهداری کرد. گیاه فیکوس لیراتا را می توان در باغچه هم کاشت اما نیاز به مراقبت های بیشتری دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

در صورتی که تصمیم داشتید فیکوس لیراتا را در باغچه یا همان زمین بکارید، بد نیست که بدانید از رشد بیشتر و سریع تری برخوردار است و نیاز به مراقبت بیشتری دارد.

یکی از مزایای گیاه فیکوس لیراتا که برای بسیاری از مردم اهمیت دارد، تصفیه هوا از آلودگی و گرد و غبار است. همچنین در متعادل سازی رطوبت محیط نیز مؤثر است. همین خصیصه در این گیاه موجب می شود تا محیط سالم تری برای شما به وجود بیاید.

 

همچنین به حد چشمگیری در کاهش بیماری هایی چون سرماخوردگی، گلودرد و عطسه مؤثر واقع می شود. اما نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که برگهای این گیاه تا حدودی سمی است و اگر بلعیده شود ( چه حیوان و چه انسان ) ممکن است عوارضی را در پی داشته باشد. پس بهتر است به این نکته بسیار دقت داشته باشید. اما نکات دیگری هم هست که در ادامه به آن اشاره می کنیم.

نکاتی مانند نحوۀ نگهداری گیاه فیکوس لیراتا؛ شرایط رطوبت خاک و…

تا اینجا به نکاتی جزیی اشاره کرده ایم که البته این تمام ماجرا نیست. شما با خواندن این یادداشت می توانید دربارۀ گیاه فیکوس لیراتا بیشتر بدانید. شما را به خواندن ادامۀ این یادداشت دعوت می کنم.

شرایط نگهداری فیکوس لیراتا

یکی از نکات مهم در نگهداری  فیکوس لیراتا، خاک و آب این گیاه است. به نوعی که در هر گیاهی، یکی از مهمترین کارها، تنظیم دمای فضای نگهداری و همچنین میزان آبرسانی به گیاهان است. در گیاه فیکوس لیراتا هم چنین است که باید به آن توجه داشته باشید. در نظر داشته باشید که به فیکوس لیراتا نباید زیاد آب داد. همچنین کمبود آب نیر باعث مشکلات جدی برای این گیاه می‌شود.  زیاد یا کم آب دادن به این گیاه موجب می گردد تا برگهای این گیاه بریزند. پس بهتر است که توجه داشته باشید که چه میزان آب برای این گیاه لازم است.

گیاه فیکوس لیراتا به دلیل داشتن برگهای بزرگ و پهن میزان تبخیر بیشتری نسبت به دیگر گیاهان دارد. پس تا اینجا باید دانست که فیکوس لیراتا نسبت به گیاهان دیگر، به آب بیشتری نیاز دارد. پس بهتر است که خاک این گیاه دائماً مرطوب باشد؛ اما بدانید که فقط باید مرطوب باشد نه خیس. از همین رو بهتر است که هرگاه خاک گلدانتان تا عمق 2 الی 3 سانتی متر خشک شده بود، گیاه فیکوس لیراتا را آبیاری کنید.

اما این آبیاری نباید آنقدر زیاد باشد که موجب پژمردگی و ریزش برگها شود. چرا که اگر به فیکوس لیراتا بیش از اندازه آب بدهید، موجب می شود برگها زرد و شروع به ریزش کند.

لذا لازم است به این نکته توجه داشته باشید؛ چنانکه پیش از این هم گفته شد، میزان آبرسانی چه زیاد و چه کم باشد، می تواند برای فیکوس لیراتا مضر باشد. تفاوت پر آبی و کم آبی در این است که وقتی زیاد آب می دهید، موجب زرد شدن می گردد و اگر کم آب بدهید برگهای جدید قهوه ای می شوند و بعد دچار ریزش می‌شوند. پس بهتر است در نظر داشته باشید که پس از آبیاری آب اضافۀ گلدان را خالی کنید.اگر در زیر گلدانی آب جمع شده است، آن را هم خالی کنید. اجازه ندهید حجم زیادی آب در گلدان جمع شود و به بیان دیگر گلدان غرق در آب باشد.

نور مورد نیاز فیکوس آفریقایی

یکی دیگر از نکاتی مهم در نگهداری گیاه فیکوس لیراتا، توجه به میزان نور است. در نظر داشته باشید که بعضی گلها نیاز به نور مستقیم خورشید دارند و بعضی اصلاً نیاز به نور مستقیم ندارند. طبیعت هر گیاهی با دیگر متفاوت است و بهتر است در این باره بدانید و خاصیت گیاه خود را بشناسید.  فیکوس لیراتا هم مانند سایر گیاهان و همنوعان خود، خاصیت خود را دارد و باید به میزان نورگیری این گیاه توجه ویژه ای داشت. در نظر داشته باشید که فیکوس لیراتا شما احتیاج ندارد که آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید.

چرا که نور مستقیم باعث می شود که برگهای سبز این گیاه شروع به ریزش کنند و شما با گلدانی در اصطلاح کچل رو به رو خواهید شد. شاید بهتر باشد که اینچنین بگوییم که بهترین مکان برای نگهداری گیاه فیکوس لیراتا در قسمتِ پنجرۀ جنوبی است. اما با قرار دادن این گیاه در این شرایط باز هم نباید از آن غافل بود؛ بهتر است که این گیاه را هفته ای یک بار بچرخانید تا نور به تمام برگهای گیاه فیکوس لیراتا برسد و برگها در سایه رشد نکنند.

بهتر است بدانید که برگهای گیاه فیکوس لیراتا در نور رشد بهتری دارند. اما نکتۀ دیگری که حائز اهمیت است این است که هر هفته برگهای گیاه فیکوس لیراتا را با دستمالی نرم و مرطوب و به آرامی گردگیری و تمیز کنید. چنانکه قبل این هم ذکر شد یکی از خاصیت های برگهای این گیاه جذب آلودگی و گرد و غبار است؛ پس بهتر است نسبت به گردگیری این گیاه توجه داشته باشید.

رطوبت گیاه فیکوس لیراتا

همانطور که در ابتدای این یادداشت به آن اشاره کردیم گیاه فیکوس لیراتا به رطوبت بالایی نیاز دارد. چرا که این گیاه در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد کرده و با این شرایط آب و هوایی وفق پیدا کرده است و ذاتی رطوبت دوست دارد. پس بهتر است که از میزان رطوبت این گیاه آگاهی کسب کنیم و همواره حواسمان به رطوبت فیکوس لیراتا باشد.

گیاه فیکوس لیراتا به هوایی شرجی احتیاج دارد و باید در نظر داشت که رطوبت این گیاه را تأمین کنیم. برای اینکه بدانیم چگونه میزان رطوبت را تأمین کنیم به چند نکته اشاره می کنیم.

گفتیم که این گیاه به دلیل داشتن برگهای بزرگ، میزان تبخیر آب بالایی دارد. از همین جهت می توان با این راهکارها خاک این گیاه را مرطوب نگه داریم. شما با راه های ساده ای می توانید رطوبت مورد نیاز این گیاه را تأمین کنید.

یکی از این راه ها آبیاری به صورت غبار پاشی یا در اصطلاح مه پاشی است. بهتر است از آب جوشیدۀ سرد شده استفاده کنید. بهترین زمان و تعداد برای فیکوس لیراتا روزانه دو بار یک بار صبح و یک بار شب است. یکی دیگر از راه های مرطوب نگه داشتن این گیاه این است که در معرض گیاهان دیگر قرار گیرد. با قرار دادن گلدان های دیگر در کنار گیاه فیکوس لیراتا می توانید این رطوبت را تأمین کنید. چرا که گیاهان وقتی کنار هم قرار می گیرند رطوبت خود را تأمین می کنند.

یکی دیگر از راه های مرطوب داشتن گیاه ریختن سنگ ریزه و آب در زیر گلدانی است؛ به نحوی که آب و سنگریزه ها با گلدان تداخل پیدا نکنند.

خاک مناسب  فیکوس لیراتا

تا فراموش نکرده ایم به خاک گیاه فیکوس لیراتا نیز باید توجه داشت. خاک این گیاه برای رشد آن بسیار مهم و حیاتی است. ما به چند راهکار ساده برای پرداختن به خاک فیکوس لیراتا اشاره می کنیم. یکی از بهترین ترکیبات برای این گیاه استفاده از نصف پیت ماس+ نصف پرلیت دانه درشت است. این ترکیب را می توان گفت که ترکیب مناسبی برای این نوع نوع گیاه است.

در نظر داشته باشید که به هیچ عنوان از خاک کاکتوس یا خاک رس باغچه استفاده نکنید. چرا که اصلاً برای این گیاه زیبا مناسب نیست. بهترین ترکیب خاک برای این گیاه به این ترتیب است: پیت ماس + تکه های شن درشت + پرلیت که ترکیب فوق العاده ای برای این گیاه به حساب می‌آید.

کود مناسب گیاه فیکوس لیراتا

در نظر داشته باشید که کود دهی به این گیاه هم بسیار مهم است. میزان کودی که قرار است به گیاه بدهید باید مشخص باشد. همچنین سعی کنید در کود دهی زیاده روی نکنید. از همین رو ما به یک فرمول برای کود دهی اشاره می کنیم. بهترین زمان کود دهی در فصل رشد این گیاه یعنی بهار تا پاییز است. بهتر است در این بازۀ زمانی ماهی یکبار به این گیاه کود دهید.

حواستان باشد که مقدار زیاد کود موجب سوختگی برگها می گردد. پس تا می توانید در کود دادن زیاده روی نکنید. بهتر است که کمی کود رقیق شده مانند کود سه بیست به آن اضافه کنید و بیش از این زیاده روی محسوب می شود.

فیکوس لیراتا و دمای محیط

در نظر داشته باشید که دمای این گیاه دارای اهمیت بسیار زیادی است. تا اینجا از خاک و میزان رطوبت نیازمند این گیاه صحبت کردیم و در ادامه به دمای مورد نیاز این گیاه خواهیم پرداخت.

این گیاه چنان که گفته شد به دمای متعادل و رطوبت خوبی احتیاج دارد. پس توجه به دمای اتاق برای این گیاه بسیار مهم است. بهترین دما برای این گیاه دمای متوسط و متعادل است که معمولا به آن دمای اطاق گفته می‌شود.

به بیان دیگر این گیاه به دمایی بین 16 تا 25 درجه نیاز دارد. در نظر داشته باشید که این گیاه به دمایی ثابت نیازمند است و روی نوسان دما بسیار حساس است. به عنوان مثال اگر گلدان شما در قسمتی قرار دارد که با باز شدن درِ خانه سمت چپ گلدان تحت تأثیر هوا قرار می گیرد یا به تعریفی دیگر، باد سرد به آن می خورد، بدانید که سمت چپ برگهای این گیاه خواهد ریخت. چرا که دمای پایین باعث ریزش برگهای گیاه فیکوس لیراتا می شود.

از همین رو در نظر داشته باشید که به هیچ عنوان گلدان را در معرض باد سرد و در معرض وسایل سرمایشی و گرمایشی قرار ندهید.

روش قلمه زدن فیکوس لیراتا

یکی از مهمترین سرگرمی‌ها میان عاشقان گل و گیاه، تکثیر گل است. هر فرد علاقه‌مندی می‌تواند اقدام به تکثیر گیاه کند. البته این کار سختی‌های خود را دارد و فرد می‌بایست تجربه کافی داشته باشد.  در نظر داشته باشید که هر گلی را با شیوه ای خاص تکثیر می کنند. قلمه زدن گلها با هم متفاوت است. ما در این یادداشت شیوۀ قلمه زدن فیکوس لیراتا را بیان می کنیم.

فیکوس لیراتا را می توان به سه روش مختلف تکثیر کرد. روش قلمه زدن ساقه، خوابانیدن هوایی و تکثیر برگ است (به روش هوایی اشاره خواهیم کرد ) . در نظر داشته باشید که زمان مناسب برای قلمه زدن فیکوس لیراتا اوایل بهار است. بهترین زمان یا بهتر بگوییم، زمان طلایی است.

برای اینکار در نظر داشته باشید که از انتهای ساقه، قلمه هایی را به طول 15 تا 10 سانتیمتر که حداقل دارای یک برگ و سه بند باشد را از گیاهِ مادر جدا کنید. در نظر داشته باشید که برش ساقه دقیقاً از زیر بند سوم و یا آخرِ آن باشد. همچنین برگهای تحتانیِ قلمه را قطع کنید. به طوری که 2 برگ روی قلمه بماند. هنگامی که این کار را انجام دادید، لازم است که سطح برگها را نیز با چاقو ببرید و کوچک کنید.

پس از اینکه این کار را انجام دادید قلمه را به مدت 24 ساعت در سایه قرار دهید تا شیرۀ آن خارج شود. همچنین می توانید برای ثمرۀ بهتر گیاه فیکوس لیراتا از هورمون ریشه زایی هم استفاده کنید. پس از این بهتر است که قلمه را در ماسۀ شسته شده بکارید و اطراف قلمه را با فشار انگشت سفت کنید. توجه داشته باشید که دمای ایده آل برای قلمۀ فیکوس لیراتا 25 درجه است. پس از این می توانید ظرف مدت 2 تا 1 ماه ریشۀ این گیاه را ببینید و در گلدان جدید قرار دهید.

خوابانیدن هوایی

برای قلمه زدن و خوابانیدن هوایی زمان مناسب اول بهار و یا پاییز است. ما روش این قلمه زدن را در اینجا به صورت مختصر توضیح خواهیم داد. برای این کار شاخه هایی با قطر 8 تا 20 میلی متر ( حدوداً به اندازۀ یک لولۀ خودکار ) که جوان و قوی هستند را انتخاب کنید. سپس ما بین دو بند شاخه، برشی سطحی به طول حدود 2 سانتی متر از پایین به بالا ایجاد کنید. و در صورت وجود برگ در محدوۀ محل برش ساقه، برگها را قطع کنید تا فضا برای کار کردن شما راحت باشد. این برش باید داخل پوست ساقه شکاف ایجاد کند.

بهتر است پایین لایۀ پوست و چوب گیاه، مانعی مانند یک چوب کبریت قرار دهید. در صورتی که هورمون ریشه زایی در اختیار دارید، محل برش را به آن آغشته کنید تا بهتر و سریع تر ریشه دهد. محل برش داده شده را با خزه مرطوب کنید و سپس با پلاستیک بپوشانید. نکتۀ مهم اینکه خزه را از قبل درون ظرف آب بگذارید تا خوب مرطوب شود. همچنین قبل از گذاشتن روی ساقۀ گیاه فیکوس لیراتا کمی آن را فشار دهید تا آب اضافۀ آن از خزه خارج شود. در نظر داشته باشید که بهتر است قسمت پایین و بالای پلاستیک را با تکه ای نخ دور شاخه ببندید.

هر روز محل را با اسپری مرطوب کنید، می توانید بالای پلاستیک را باز کنید و آب را روی آن اسپری کنید و یا با استفاده از یک سرنگ کوچک، آب را به زیر پلاستیک تزریق کنید. با انجام این کارها شما حدود 1 تا 2 ماه بعد با گیاه ریشه دار روبرو می شوید و می توانید آن را در گلدان جدید بکارید.

شما با شیوۀ قلمه زدن برگ هم می توانید گیاه فیکوس لیراتا را تکثیر کنید. سعی کنید از برگهای جوان استفاده کنید. سپس از انتهای برگها برش بدهید و داخل خاک و یا آب قرار دهید تا ریشه دار شود. پس از این در گلدان قرار دهید. در این صورت شما به زودی صاحب یک گلدان زیبا و پر برگ خواهید شد.

هرس کردن فیکوس

یکی دیگر از کارهایی که برای گلها انجام می شود، هرس کردن است. ما در این بخش از یادداشت به نحوۀ هرس کردن گیاه فیکوس لیراتا اشاره خواهیم کرد. هرس کردن یکی از لازمه های گیاهان است. شما با هرس کردن می توانید به رشد هرچه بهتر گیاه فیکوس لیراتا کمک کنید. در نظر داشته باشید که بهتر است برگهای خراب شده را قیچی کنید تا گیاه بتواند به برگهای سالم غذا رسانی کند. همچنین اگر شاخه های فرعی مزاحم محل زندگیتان و فضای شما شده است می توانید آنها را هرس کنید. در نظر داشته باشید که بهتر است 3 سانتی متر فاصله تا ساقۀ اصلی داشته باشد تا به این ترتیب به ساقۀ اصلی آسیبی وارد نشود.

بیماری‌های رایج فیکوس لیراتا

یکی از آفت هایی که گیاه فیکوس لیراتا را تهدید می کند، کنه است. کنه به دلیل خشکی محیط به آن حمله می کند و راهکار مقابله با آن غبارپاشی روزانه است که قبل از این به آن اشاره شد. همچنین از سم کنه کش هم می توان استفاده کرد. برای اینکه بدانید گیاه شما دچار کنه شده است یا نه فقط کافی است به نشانه‌ّای روی برگ‌ها توجه نمایید. یکی از نشانه های آن وجود برگهای زرد و تار عنکبوتی است.

اگر روی گیاه شما توده ای سفید رنگ و پنبه ای به وجود آمده است، علت آن حشرۀ شپشک آرد آلود است. اگر به مقدار کمی روی برگها  آفت مشاهده می‌کنید، بهتر است که با یک پنبه آغشته به مایع صابون و یا الکل آن را تمیز کنید. اما اگر مقدار آن زیاد است، می توانید از سموم حشره کش سیستمیک استفاده کنید.

اگر روی برگها سوختگی می بییند می تواند یکی از علت های آن شکستگی برگها باشد. به این ترتیب که شیرۀ برگها در معرض هوا قرار گرفته و ایجاد سوختگی روی برگها شده باشد. یکی دیگر از علل آن می تواند نوعی قارچ باشد که به دلیل هوای نامناسب و یا تهویۀ ناقص و یا غبارپاشی در آفتاب باشد. در نظر داشته باشید که رعایت این نکات می تواند در نگهداری گیاه فیکوس لیراتا به شما کمک کند.

ما در این یادداشت به بعضی نکات مهم اشاره کردیم. که امیدواریم مفید واقع شده باشد