کاج مطبق: شیوه نگهداری و بیماری‌های آن

کاج مطبق یا همان کپیناژ یکی از گیاهان بسیار زیبای آپارتمانی است که بومی جزیره نورفک استرالیا و جزو گیاهان سرما دوست است. کاج مطبق در دنیا دارای نام‌های زیبای دیگری همچون کاج آندز، کاج نورفلک و هتروفیلیا است. این درختچه زیبا توانایی رشد تا ۴ متر را دارد اما رشد آن در صورتی خوب است که در مناطق مرطوب و طبیعی باشد. نمی‌توان انتظار داشت که کاج مطبق در آپارتمان به اندازه محیط‌های طبیعی رشد خوب و مناسبی داشته باشد اما به همان اندازه توانایی زیباتر کردن منزل شما را خواهد داشت.

این درختچه زیبا از گرمای زیاد بیزار است و برای رشد خود نیازمند اکسیژن می‌باشد. از روی تعداد طبقات کاج می‌توان سن تقریبی آن را حدس زد. طبقات کاج قبل از دوسالگی کمی نامنظم هستند اما پس دو سالگی نظم ایجاد شده و رشد آن منظم ‌تر اتفاق خواهد افتاد.

در این مقاله به بررسی شرایط نگهداری از کاج مطبق خواهیم پرداخت.

چه شرایطی برای رشد کاج مطبق مناسب است؟

همانطور که اشاره شد، این گیاه جزو گیاهان بسیار زیبای آپارتمانی است که البته در فضای آزاد نیز می‌توان آن را قرار داد و منظور از آپارتمانی ایجاد فضایی زیبا، دکوراتیو و دلنشین در آپارتمان و یا تراس منزل شماست.

کاج مطبق عاشق اکسیژن و هوای آزاد است و از قرار گرفتن در فضاهای باز استقبال می‌کند.

نور مناسب

کاج مطبق عاشق نور است. هرجا نور زیاد وجود داشته باشد به سمت آن متمایل می‌شود. در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم آن را در پشت پنجره و یا جایی قرار دهید که نور به آن بتابد. برای آن‌که گیاه در جهت نور متمایل نشود و اصطلاحا کج و بدشکل نشود، هر از گاهی اقدام به چرخاندن آن کنید. فراموش نکنید که نور مستقیم خورشید برای گیاه خوب نیست و ملایم بودن نور پیشنهاد می شود.

آبیاری

کاج مطبق، این درختچه زیبا که الان رو به روی میز من است و خودنمایی می‌کند، گیاهی آب‌دوست بوده که باید در آبیاری آن دقت کافی را داشته باشید. فراموش نکنید که آبیاری کاج مطبق در فصل بهار و تابستان دوبار در هفته و در فصل سرما یکبار در هفته کافی است. اگر آب به همه‌ی قسمت‌های خاک برسد، می‌توانید شاهد طبقاتی زیبا و صاف باشید. اما اگر آبیاری گیاه نامنظم و یا کم باشد بطوریکه به همه‌ی قسمت‌های آن آب نرسد، گیاه خم شده و شکل زیبای خود را از دست خواهد داد.

آبیاری این درختچه را کاملا با صبر و حوصله انجام دهید. به تمامی قسمت‌های خاک آب برسانید تا کل سطح خاک مرطوب شود.

اما اگر پس از مدتی شاهد خزان شدن برگ‌های کاج مطبق سبز رنگ خود بودید، بدانید و آگاه باشید که بیش از اندازه گیاه را آبیاری کرده‌اید. اگر برگ‌ها ابتدا زرد شوند و در مرحله‌ی بعد خزان کنند، متوجه شوید که آبیاری گیاه به اندازه کافی انجام نشده است.

به صورت کلی آبیاری زیاد گیاه بطوریکه خاک غرق آب شود، باعث زرد شدن برگ‌های گیاه و آبیاری بسیار کم نیز باعث خشکی و سوختن برگ‌های گیاه خواهد شد.

همچنین فراموش نکنید که برای آبیاری کاج مطبق حتما از آب بدون املاح استفاده کنید. میزان رطوبت گیاه را تا حد تعادل تأمین کنید. اسپری آب نیز یکی از راه‌های تأمین رطوبت گیاه است اما نباید حد تعادل خارج شود چرا که مشکلاتی از قبیل بیماری‌های قارچی را به وجود خواهد آورد.

دمای مناسب برای رشد کاج مطبق

همانطور که اشاره شد، کاج مطبق عاشق اکسیژن است در نتیجه آن را در مکانی قرار دهید که تهویه خوب و مناسبی داشته باشد. اگر تهویه مکان قرارگیری کاج مناسب نباشد، گیاه بی‌حال شده و ممکن است دچار بیماری شود.

جالب است بدانید که با یک حرکت ساده و یا یک شوخی با گیاه می‌توانید کار اکسیژن رسانی به آن را انجام دهید. تنها کافی است کمی گیاه را تکان دهید و یا زمانی که از کنار گیاه رد می‌شوید برگ‌های آن را تکان دهید. این کار کوچک تأثیر زیادی در رسیدن اکسیژن به همه ی قسمت‌های درختچه زیبای منزل شما خواهد گذاشت.

همچنین کاج مطبق از هوای خنک خوشش می‌آید اما دمای هوا نباید زیر ۱۵ درجه سانتی‌گراد باشد. معمولا این گیاه در دمایی بین ۱۵ تا ۲۳ درجه سانتی‌گراد به خوبی رشد می‌کند.

در فصل‌های گرم حواستان به تهویه گیاه باشد و آن را در مکان گرم و بدون تهویه خوب قرار ندهید چراکه در نهایت برگ‌های کاج شل می‌شوند و حالت افتادگی پیدا می‌کنند و آن حالت زیبای خود را از دست خواهند داد.

رطوبت

همانطور که اشاره شد، در مکان‌های مرطوب کاج مطبق به خوبی رشد می‌کند. زیرا رطوبت دوست است. اما فراموش نکنید که در فصل تابستان از اسپری کردن آب روی گیاه خودداری کنید. در فصل‌های سرد سال نیز می‌توانید از فاصله‌ی یک متری مقداری آب بر روی گیاه به جهت تأمین رطوبت مورد نیاز، اسپری کنید.

در ادامه، به چند نکته مهم برای نگهداری از کاج مطبق خواهیم پرداخت:

1. یکی از نکات مهم برای آبیاری این گیاه، استفاده از آب بدون املاح و بیات است. منظور از بیات بودن این است که آب را داخل ظرفی ریخته و آن را چند ساعتی به حال خود بگذارید. در این شرایط تمامی املاح موجود در آب ته نشین خواهند شد و آب سبک‌تر شده و به دمای محیط خواهد رسید.
2. دمای آب باید متعادل باشد. از آبیاری گیاه با آب خیلی سرد و یا خیلی گرم خودداری کنید.
3. آبیاری گیاه نیز باید متعادل باشد. تنها به گونه‌ای باشد که خاک مرطوب شود و از غرق کردن درختچه در آب جدا خودداری کنید.

چه زمانی اقدام به تعویض گلدان گیاه کنیم؟

زمانی‌که ریشه‌های کاج مطبق از قسمت زیرین گلدان بیرون زده‌اند، وقت آن است که کار تعویض گلدان را انجام دهید. اما راه‌های بهتری برای تشخیص زمان مناسب تعویض گلدان کاج مطبق وجود دارد.

اما بهتر است بدانید که در فصل‌های پاییز و زمستان بهترین زمان برای تعویض گلدان گیاه است و بهتر است قبل از آن‌که ارتفاع گیاه شما به یک متر برسد اقدام به تعویض گلدان گیاه کنید تا جا برای رشد بیشتر ریشه‌ها و گیاه وجود داشته باشد.

از چه خاکی برای کاج مطبق استفاده کنیم؟

بهتر است از کمپوست سبک برای خاک گیاه استفاده کنید چراکه گیاه به آن نیاز دارد. همچنین مخلوط پیت ماس، پرلیت و خاک برگ نیز برای کاج مطبق مفید بوده. یکی از مناسب‌ترین خاک‌ها برای رشد و سرزنده بودن گیاه می‌باشد.

بسیاری از افراد سوال می‌پرسند که کاج مطبق در سال چند طبقه اضافه می‌کند؟ بهتر است بدانید که کاج مطبق هر سال یک طبقه به طبقه‌های خود اضافه می‌کند. اگر شرایط برای رشد گیاه مناسب باشد تعداد برگ‌های هر طبقه بیشتر خواهد شد. همین موضوع به جذابیت گیاه تاثیر بسزایی دارد.

کود ۲۰-۲۰-۲۰ دکتر بایو یکی از بهترین کود‌ها برای تغذیه کاج مطبق زیبای شماست.

در واقع می‌توانید از کودهای کامل آپارتمانی که شامل مواد غذایی کاملی هستند استفاده کنید. در فصل‌های بهار و تابستان که گیاه در حال رشد است، به همه‌ی مواد غذایی نیاز دارد. در نتیجه سعی کنید هر ده روز یکبار از کودهای کامل آپارتمانی برای تغذیه گیاه خود استفاده کنید. بهتر است در فصل‌های سرد سال نیز ماهی یک بار یک قاشق از کود را در آب حل کرده و گیاه را آبیاری کنید. حتی ‌می‌توانید این محلول را ماهی یکبار بر روی برگ‌های کاج مطبق خود اسپری کنید.

چه گلدانی برای کاج مطبق مناسب است؟

گلدان‌های پلاستیکی و یا کامپوزیتی اثربخشی بهتری نسبت به گلدان‌های سرامیکی دارند. اما فراموش نکنید که گلدان‌های سفالی برای گیاه مناسب نیستند. قطر دهانه گلدان نیز برای رشد گیاه مناسب است و به این موضوع دقت کنید.

حال که به شناخت کامل کاج مطبق رسیده‌اید، وقت آن است که به بررسی مشکلات و بیماری‌های مربوط به این درختچه زیبا بپردازیم:

بیماری‌ها و را‌های درمان کاج مطبق

• شل شدن و یا قهوه‌ای شدن برگ‌های پایینی
  

یکی از اصلی‌ترین مشکلات و بیماری‌هایی کاج مطبق دچار آن می‌شود، قارچ است. اگر قسمت‌ها و برگ‌‌های پایینی کاج مطبق شما دچار افتادگی شده است، احتمال قارچ گرفته و باید از قارچ‌کش استفاده کنید. استفاده از قارچ‌کش غنی با اسید فولیک نیز برای گیاه توصیه می‌شود.

•  ریزش برگ‌ها

اگر شاهد ریزش برگ‌های کاج مطبق خود هستید و دلیل آن را نمی‌دانید، آگاه باشید که این اتفاق به دلیل عدم آبیاری درست و منظم و یا نداشتن زهکشی مناسب است. بهتر است در آبیاری این درختچه منظم باشید و یک روز خاص در هفته را برای آبیاری آن انتخاب کنید و فقط در همان روز کار آبیاری کاج را انجام دهید.

فراموش نکنید که هر از گاهی، زیر گلدان را چک کنید و از سوراخ بودن گلدان و زهکشی مناسب، مطمئن شوید.

• خشک شدن برگ‌ها
  

متاسفانه یکی از مشکلاتی که اکثر صاحبان این درختچه زیبا با آن مواجه هستند، خشک شدن برگ‌های گیاه است. این موضوع می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. برای مثال نور زیاد و مستقیم خورشید می‌تواند عامل سوختن برگ‌های گیاه باشد. نرسیدن آب به طبقات گیاه و یا بیماری‌‌های قارچی و عدم تهویه مناسب فضا و یا گرمای شدید هر یک می‌توانند دلیلی بر خشک شدن برگ های کاج مطبق باشند. در نتیجه بهتر است هر یک از این عوامل را بررسی کنید و مطابق با شرایط موجود، آن را اصلاح کنید.

• زرد شدن برگ‌های گیاه
  

سه عامل فقرآهن، عدم تغذیه مناسب گیاه و گرمای شدید در زرد شدن برگ های کاج بسیار تاثیرگذار هستند.

• پوسیده شدن ریشه درختچه
  

بیشتر گیاهان با آبیاری بیش از اندازه دچار پوسیدگی ریشه ها می‌شوند. در نتیجه اگر ریشه کاج شما دچار پوسیدگی شد، باید ریشه‌های پوسیده را جدا کرده. همچنین تمامی قسمت‌های ریشه را به وسیله قارچ‌کش سم‌زدایی کرده. سپس مجددا گیاه را در گلدان جدید و مناسب بکارید.

•  چسبناک و زرد شدن برگ‌های سوزنی شکل

اگر با چسبناک شدن برگ‌های گیاه رو به رو شدید، احتمال درختچه شما دچار شپشک آردآلود شده و باید از سم مخصوص شپشک استفاده کنید.

چگونه سن کاج مطبق را تشخیص دهیم ؟

همانطور که اشاره شد، اگر شرایط محیطی برای رشد کاج مطبق یا همان کپیناژ یکی از گیاهان بسیار زیبای آپارتمانی است که بومی جزیره نورفک استرالیا و جزو گیاهان سرما دوست است. فراهم باشد. این گیاه هر ساله یک طبقه به طبقات خود اضافه می‌کند. بنابراین با شمارش تعداد طبقات گیاه می‌توان سن آن را تشخیص داد.

نکته دیگر این است که اگر تمامی اصول نگهداری و مراقبت از گیاه به‌درستی انجام شود این امکان وجود دارد که سالی دو طبقه به طبقات گیاه اضافه شود. مهم نیست که ای طبقات قوی باشند یا ضعیف. فقط تعداد طبقات مهم است. حتی ۳ طبقه ضعیف نیز سه سال محسوب می‌شود.