نخل ماداگاسکار: نحوه نگهداری و بیماری‌های آن

نکات کلیدی در نگهداری نخل ماداگاسکار

علت نامگذاری نخل ماداگاسکار این است که این گیاه بومی منطقه ماداگاسکار در آفریقاست و اکثرا در این منطقه یافت می‌شود. این گیاه درواقع نخل نیست و به این علت به آن نخل می‌گویند که شباهت زیادی به نخل دارد. شرایط نگهداری از این نخل‌ها بسیار راحت است زیرا دارای تنه‌ ضخیمی است که آب را در خود ذخیره کرده و در روز مبادا از آن استفاده می‌کند. بنابراین به آبیاری زیادی نیاز ندارد اما باید در نور فراوانی نگهداری‌شود.

نام علمی این گیاه Pachypodium می‌باشد. دو گونه معروف از این نخل با نام‌های Pachypodium lamerei و pachypodium geayi موجود می‌باشند. این گیاه، به علت خاصیت تصفیه کنندگی بالایی که دارد، بسیار پرطرفدار است و می‌تواند به عنوان یک فیلتر طبیعی هوا برای محیط منزل و محل کار استفاده شود. در ادامه با این درخت و شرایط نگه‌داری آن بیشتر آشنا می‌شوید.

شکل ظاهری نخل ماداگاسکار

این گیاه از خانواده خرزهره‌ها محسوب می‌شود و در صورت نگهداری در شرایط مناسب، ارتفاع آن به شش متر و برگ‌های آن‌ تا 38 سانتی‌متر طول و 10 سانتی‌متر پهنا می‌‎رسد. ماداگاسکار دارای تیغه‌های بلند و ظاهری زیبا و جذاب است. این گیاه معمولا دارای گل نیست و به ندرت گل می‌دهد. این گل‌های سفیدرنگ معمولا در ابتدای فصل بهار دیده می‌شوند.

شرایط نگهداری نخل ماداگاسکار

نخل‌های ماداگاسکار گیاهان کم توقعی هستند و در ساده‌ترین شرایط می‌توان آن‌ها را پرورش داد.

آبیاری و رطوبت

نخل ماداگاسکار به آب بسیار کمی احتیاج دارد و در خشکی به خوبی دوام می‌آورد. بنابراین نباید زیاد آبیاری شود زیرا پوسیده و زرد رنگ می‌شود. البته اگر بیش از اندازه در خشکی باشد ساقه آن کم حجم شده و برگ‌های آن چروکیده می‌شوند و می‌ریزند. پس در فصل بهار و تابستان هنگامی که مشاهده کردید خاک گلدان خشک شده است، آن را آبیاری کنید. اما در فصل پاییز و زمستان آبیاری را کاهش دهید.

به هر میزانی که گیاه نور و گرمای بیشتری در اختیار داشته باشد، به  همان میزان آبیاری بیشتری نیازمند استبا این اوصاف آبیاری مناسب برای این گیاه هر هفت یا ده روز خواهد بود. در طی فصول سرد مانند پاییز و زمستان نیز می‌توان فواصل آبیاری را بیشتر کرد. در طی فصل رشد می‌توان روزانه چند مرتبه از غبار پاشی (اسپری آب) برگها برای افزایش میزان رطوبت آنان استفاده کرد. البته غبارپاشی در هوای گرم ممکن است سبب بروز لک‌های قهوه‌ای روی برگ‌های گیاه شود. می‌توان برای حفظ رطوبت و شادابی این گیاه از دستگاه بخور سرد هم استفاده کرد.

در کل به رطوبت زیادی نیاز ندارد اما حفظ رطوبت کافی باعث شاداب‌تر ماندن آن می‌شود. برخی پرورش دهندگان گیاه مادگاسکار اعتقاد دارند که استفاده از آب مقطر و یا آب تصفیه، به رشد بهتر و افزایش طول عمر این گیاه کمک خواهد کرد.

نور کافی

این نخل نیازمند نور زیاد و مستقیم خورشید حدود 5 ساعت در روز است، بنابراین در صورت تمایل به نگه‌داری از این گیاه در منزل، بهتر است گیاه را در مکان‌های پرنور خانه و یا گلخانه نگه‍داری کنید و اطمینان حاصل نمایید تا دمای محیط بیشتر از دوازده درجه سانتی‍‌گراد باشد. البته حتما نیاز به نور مستقیم نیست اما باید در مکانی روشن قرار بگیرد. در صورتی‌که محیط نگهداری نخل ماداگاسکار کم نور باشد، برگهای جدیدِ گیاه سیاه شده و می‌ریزند و رشد گیاه متوقف می‌شود.

دمای مناسب برای نگه‌داری

این گیاه دمای 15 تا 29 درجه را تحمل می کند ولی بهترین دما 14 تا 28 درجه است. دماهای پایین‌تر از ده درجه سانتی‌گراد باعث سیاه شدن و ریزش برگ‌ها و پوسیدگی ساقه‌ها خواهد شد، پس بهتر است تا حد ممکن برای نخل خود، دما را بالای ۱۰ درجه سانتی گراد نگه دارید. اگر می‌خواهید گیاه خود را به خارج از خانه انتقال دهید زمانی این کار را بکنید که دما بالای 20 درجه سانتیگراد باشد. چون اگر هوا سرد باشد این گیاه پژمرده خواهد شد.

خاک

بهترین خاک برای نخل ماداگاسکار از ترکیب؛ 10 درصد ورمی کمپوست، بیست درصد پیت ماس، شصت درصد ماسه و ده درصد پوشال برنج تهیه می‎شود. چون این گیاه به آب کمی نیاز دارد، برای جلوگیری از پوسیدگی ریشه و ایجاد بیماری،  داشتن خاک با زهکش مناسب ضروری است. سعی کنید 5 تا 10 سانتیمتر قسمت انتهایی گلدان را با سنگریزه درشت (و یا پوکه) پر کنید.

کوددهی مناسب برای نخل ماداگاسکار

کوددهی این نخل‌ها اهمیت بالایی داشته و نقش مهمی در رشد مناسب و طول عمر نخل دارد، زیرا مواد مغذی مورد نیاز این نخل، با هر بار آبیاری آن از خاک خارج شده و گیاه نیازمند تغذیه مجدد خواهد بود. کود، ویتامین های مورد نیاز این گیاه را تامین کرده و به رشد بهتر آن کمک خواهد کرد. کوددهی باید در فصل بهار و تابستان دوبار در ماه و یک بار در ماه در طول فصول سرد سال انجام‌شود. استفاده از کود تقویتی ۲۰-۲۰-۲۰  NPK به رشد بهتر کمک می‌کند. سعی کنید آن را رقیق کنید وگرنه امکان سوختن برگ گیاه وجود دارد.

توصیه می‌شود گلدان نخل ماداگاسکار را هر دو یا سه سال تعویض کرده و در طول این مدت، روی سطح خاک گلدان قبلی، خاک تازه اضافه نمایید. بهترین زمان تعویض گلدان اواخر زمستان و اوایل بهار است.

روش های تکثیر و یا قلمه زدن نخل‌های ماداگاسکار

تکثیر این گیاه دارای دو روش است و می‌توان گفت که کار بسیار سختی است.

روش اول: تکثیر نخل ماداگاسکار از طریق بذر

از این روش استفاده‌ی بیشتری می‌شود. در این روش، بسیار مهم است که بذرها سریعاً کاشته شده تا قوه‌ی نامیه خود را ازدست ندهند. همچنین در این روش، ریشه زنی بذرها حدود یک ماه طول می‌کشد. مراحل به این صورت است:

• ابتدا خاک پیت ماس را با قارچ کش ضدعفونی کنید.
• سپس بذرهای گیاه را به شکل افقی بر روی این خاک قرار دهید و روی آن ها خاک نریزید.
• برای رساندن رطوبت به بذرها روی بذرها را با اسپری آب‌پاشی کنید و با پلاستیک روی گلدان را بپوشانید.
• بذرها را در مقابل نور زیاد قرار دهید. دقت کنید که بهترین دما برای جوانه زنی بذرها، ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد است.
• باید به صورت مداوم غبار پاشی را انجام دهید تا رطوبت بذرها حفظ شوند. سم‌پاشی خاک را با قارچ‌کش مانکوزب، هر ۱۰ تا ۱۲ روز با دوز کم و بصورت رقیق انجام دهید.

روش دوم: تکثیر از طریق جوانه ها

• در این روش، جوانه‌های موجود در انتهای ساقه به شما امکان تکثیر گیاه را خواهند داد. این جوانه‌ها در گیاهان پیرتر دیده می‌شود. بهتر است این روش در فصل تابستان انجام شود.
• هنگام جدا کردن جوانه‌ها، ترشحاتی دیده می‌شود که این ترشحات مانع ریشه‌زایی خواهند شد. جوانه‌هایی که جمع‌آوری کرده‌اید را به مدت چهار روز تا یک هفته درون یک کاغذ یا روزنامه قرار داده و سپس آن را در مکانی با دمای شانزده تا هجده درجه سانتی گراد و ترجیحا بدون رطوبت قرار دهید.
• پس از تمام شدن این ترشحات جوانه را بکارید و به آن آب دهید.

تغییر رنگ نخل نشانه چیست؟

زرد شدن برگ‌های این گیاه در فصل پاییز و زمستان نشانه‌ خزان کردن این گیاه است، که در این زمان باید آبیاری گیاه را کاهش داد. این اتفاق، نوعی استراحت برای گیاه محسوب شده و برای رشد و باروری گیاه در فصل بهار مهم‌است.

بیماری‌های گیاه ماداگاسکار و راه‌های درمان آن

نخل ماداگاسکار، گیاه حساسی نبوده و خیلی کم دچار بیماری می‌شود.

گاهی زخم‌های پنبه‌ای شکل برروی برگ‌های این گیاه مشاهده می‌شود. نام این بیماری شپشک آردآلود است. برای رفع آن می‌توان از سم مخصوص شپشک (کنفیدر) استفاده کنید.

در صورتی‌که روی برگ‌های گیاه کنه مشاهده کردید، بهتر است سریعا از سم مناسب برای دفع این آفات استفاده نمایید.

اگر نوک برگ‌های این گیاه دچار سوختگی شد باید آبیاری آن را کاهش دهید و همچنین مطمئن شوید که سوراخ‌های انتهایی گلدانها باز هستند.