گل شیپوری: شیوه نگهداری و بیماری‌های آن

گل شیپوری یکی از آن دسته از گل‌های زیبای بومی آفریقا است که می‌توان آن را در رنگ های مختلفی در طبیعت پیدا کرد. این گل در مناطق گرمسیری رشد می‌کند و از گیاهان علفی بوده و طول عمر زیاد آن زبانزد دوستداران گل و گیاه است.

اگر گل شیپوری در مناطق مرطوب و بومی خود شروع به رشد کند حتما شاهد سبز بودن آن خواهید بود اما در مناطقی دیگر یک گیاه خزان کننده به حساب می‌آید.

جالب است بدانید گل شیپوری سفید به گل همیشه سبز معروف است اما رنگ‌های دیگر آن، گلدهی خود را در فصل تابستان آغازمی‌کنند. گل شیپوری سفید رنگ، گلدهی خود را در اواخر زمستان آغاز می‌کند.

اما سوال اینجاست که نحوه‌ی تکثیر و نگهداری گل شیپوری چگونه است؟ برای دانستن این موضوع مقاله جذاب ما را از دست ندهید!

ریزوم‌های گل شیپوری

ریزوم در واقع همان ساقه زیرزمینی غده‌ای است که در گیاه شیپوری بسیار ضخیم بوده و دم آن بلند و بسیار قوی است.

اگر یک گل شیپوری میزبان پایه‌های بسیار قوی باشد، می توان انتظار این را داشت که از هر ریزوم ۸ ل ۱۰ گل ایجاد شود اما به صورت معمول هر یک از ریزوم های این گیاه زیبا می تواند بین ۱ تا ۴ گل را به وجود بیاورد.

دلیل آنکه نام این گیاه به گل شیپوری معروف شد، شکل گل های آن است که شبیه به شیپور هستند.

شکل براکته‌های گل شیپوری به چه صورت است؟

اگر به شکل گل شیپوری دقت کنید، این گل دارای یک خوشه است که در قسمت وسط و مرکز گل قرار گرفته است. شکل آن نازک و باریک است. این خوشه توسط براکته‌های گیاه، احاطه شده است. رنگ براکته سفید و اندازه آن بزرگ است.

وظیفه اصلی براکته گل شیپوری محافظت از گیاه در برابر ضربات و تغییرات دمایی بوده . در گل‌های مختلف به رنگ های مختلف یافت می‌شود. برای در بنت قنسول رنگ آن قرمز است . در گل زیبای شیپوری به رنگ سفید می‌باشد. طول برگ‌های آن متفاوت است. متناسب با محیط رشد گیاه از ۱۵ تا ۴۵ سانتی متر در یافت خواهد شد.

روی پهنک برگ بسیاری از آن‌ها می‌توانید شاهد لکه‌هایی به رنگ سفید باشید. اما زمانی که برگ شروع به رویش می‌کند رنگ آن سبز است. پس از مدتی این لکه‌های سفید به وجود خواهند آمد.

انواع مختلف گونه های گل شیپوری

جالب است بدانید که این گل زیبا در این دنیای بزرگ دارای گونه های بسیاری است.  هرکدام زیبایی و جذابیت خاص خود را دارند. اگر از گونه های طبیعی آن بگذریم، برای افزایش زیبایی و زینت دهی بیشتر گل، امروزه گونه‌های دو رگه‌ای از گل شیپوری به وجود آمده‌اند. که آن‌ها را دورگه‌های رنگی می‌نامند و از لحاظ ظاهری بسیار جذاب و زیبا هستند.

دورگه‌های شیپوری از لحاظ ارتفاع تا ۶۰ سانتی متر رشد می‌کنند اما نسبت به گونه‌های طبیعی نازک تر و باریک تر هستند.

در ادامه به معرفی سه مورد از گونه های گل شیپوری می پردازیم:

1. Aethiopica

این گونه از گیاه شیپوری یکی از معروف ترین و متداول ترین گونه‌های آن است. که اگر شرایط دمایی و رطوبتی مناسب برای آن فراهم باشد، می‌تواند به صورت دائمی گل داشته باشد. دمای مناسب برای گل دهی گل شیپوری بسیار مهم است. اگر این دما به بیشتر از ۲۱ درجه سانتیگراد برسد، روند گل دهی گیاه افولی خواهد شد. در دماهای بالاتر نیز متاسفانه روند گل دهی آن متوقف خواهد شد.

اما اگر این گونه از گل شیپوری گل دهی خود را در شرایط دمایی مناسب داشته باشد می‌تواند گل‌های سفید رنگ زیبایی را به وجود بیاورد که تا یک متر ارتفاع دارند! بهترین زمان برای گل دهی گونه Aethiopica در اواخر زمستان و در فصل بهار است. همچنین طول برگ‌های آن نیز تا ۴۵ سانتی متر خواهد رسید.

2. Elliottiana

این گونه از گل‌های شیپوری در فصل تابستان گل‌هایی بسیار زیبا به رنگ زرد طلایی را به وجود می‌آورند. بسیاری از افراد مبهوت رنگ آن می‌شوند. در فصل تابستان می‌توان شاهد گل‌هایی با ارتفاع ۶۰ تا ۸۰ سانتی متر بود. بهترین زمان برای کشت این گیاه در شهریور و مهر ماه است.

3. Rehmannii

اگر عاشق رنگ صورتی و ارغوانی هستید، می توانید گونه‌ی Rehmannii شیپوری را در فصل تابستان بیابید. رنگ این گونه صورتی مایل به ارغوانی  بوده و می‌توانند تا ارتفاع ۴۰ سانتی متری رشد کنند.

نباید نگران مقاومت این گونه در فصل زمستان باشید چرا که به راحتی می‌توانند تا دمای منفی ۲۵ درجه سانتی گراد را تحمل کنند و مقاومت بالایی از خود نشان دهند.

حال که با گل شیپوری و گونه‌های مختلف آن آشنا شدید، وقت آن است که سری به شرایط نگهداری آن بزنیم.

شرایط نگهداری گل شیپوری

خاک

خاک این گیاه باید از زهکشی مناسبی برخوردار باشد و کمی اسیدی بودن خاک حال گیاه را خوب می‌کند. همانطور که اشاره شد این گیاه در شرایطی که خاک مرطوب باشد سرحال است و روند گلدهی مناسبی را خواهد داشت پس سعی کنید برای گل شیپوری زیبای خود خاکی را انتخاب کنید که بتواند میزان بیشتری از رطوبت را درون خود نگه دارد.

برای مثال می توانید دو پارت پیت موس، دو پارت خاک باغچه و یک پارت پرلایت و یا شن استفاده کنید.

کود دامی پوسیده نیز برای خاک این گیاه مناسب است و می توانید از سه پنجم خاک باغچه و یک پنجم کود دامی برای تهیه خاک گل شیپوری خود استفاده کنید.

همچنین حواستان به عمق کاشت گیاه باشد. عمق کاشت نه باید خیلی عمیق و یا خیلی کم عمق باشد. ریزوم های گیاه عمق کاشت کم عمق را دوست ندارند و در فصل تابستان و افزایش دمای هوا دچار استرس خواهند شد. همچنین اگر کاشت گیاه به صورت عمیق صورت بگیرد نتیجه ای جز کاهش گل دهی به وجود نخواهد آمد.

اگر هم قرار است گل را در گلدان بکارید باید از گلدانی به عمق ۳۰ سانتی متر برای کاشت گل استفاده کنید.

آبیاری

همانطور که در ابتدای مقاله توضیح دادیم، گل شیپوری عاشق رطوبت است و بهتر است در ابتدا میزان آبدهی آن کم باشد اما در مواقعی رشد گل‌ها و افزایش فعالیت گیاه خاک آن میشه باید مرطوب باشد. در واقع بهتر است بگوییم که در ابتدا گونه گیاه خود را بشناسید و در زمان هایی که گیاه شروع به گلدهی می‌کند، میزان آبیاری گیاه را بیشتر کنید و در زمان‌ها و فصل‌هایی که فعالیت گیاه کم است و ریزوم‌ها در حالت رکود قرار دارند و رشد آن پایین است می توان میزان آبیاری گل را کاهش داد.

اما ممکن است گاهی در اثر آبیاری زیاد، گل شیپوری پژمرده شود. در این حالت باید سریعا آبیاری گیاه را متوقف کرده و آن را به مکانی کاملا تاریک منتقل کنید. پس از دو الی سه ماه اوضاع بهتر خواهد شد و می توانید آبیاری گیاه را از سر بگیرید.

یک قانون کلی وجود دارد که می گوید اگر گل شیپوری خود را در مقابل نور خورشید، به مدت طولانی قرار دادید، احتمال خشک شدن خاک آن وجود خواهد داشت و باید همیشه آن را آبیاری کرده و خاک را مرطوب نگه دارید. در غیر این صورت مشکلات بسیار جدی برای گل شیپوری زیبای شما به وجود خواهد آمد.

نور

گل شیپوری از نور خوشش می‌آید و برای مثال در فصل تابستان بهتر است آن را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید و یا حداقل آن را در مکانی که دارای نور متوسط زیاد باشد قرار دهید.

در فصل گلدهی گیاه نیز حداقل باید نور آفتاب به صورت مستقیم به مدت ۶ ساعت بر گیاه بتابد.

اما این گل مانند همه‌ی گل‌های دیگر اگر بیش از اندازه در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرد و یا بالعکس در مکانی فاقد نور باشد، شدت رنگ اسپات ها کاهش خواهد یافت . نور کم نیز شکل و نظم قرار گیری گل‌ها را دچار مشکل خواهد کرد و برگ ها و دم طویلی را به وجود می‌آورند که به دلیل وزن زیادشان خم می‌شوند و زیبایی خود را از دست خواهند داد.

دما

بهترین دما برای نگهداری از گل شیپوری ۲۰ تا ۲۲ درجه سانتی گراد است و اگر دمای محیط به کمتر از ۱۲ درجه سانتی گراد برسد، شاخ و برگ های گیاه از بین خواهند رفت.

بحث ریزوم های گیاه جداست و این ریزوم ها مقاومت خوبی در برابر کاهش دما دارند ومی‌توانند تا دمای منفی ۱۰ درجه سانتی گراد را تحمل کنند.

دمای خیلی زیاد نیز رشد گیاه را متوقف خواهد کرد. برای مثال دمای بالای ۲۸ درجه باعث کاهش رشد گل شیپوری خواهد شد.

همچنین ریزوم ها علاقه‌ای به دمای بالا ندارند و در شرایطی که دمای محیط زیاد است سعی کنید از مالچ و آبیاری استفاده کنید.

کوددهی

بهتر است ماهی یک بار گل شیپوری خود را کوددهی کنید.

چه زمانی برای کاشت و تکثیر گل شیپوری مناسب است؟

گل شیپوری نیز مانند بسیاری از گل‌های دیگر در اواخر زمستان و در فصل بهار بهترین زمان برای کاشت و تکثیر آن است.

بسیاری از افراد نیز در فصل‌های گرم سال تقسیم ریزوم گل شیپوری را انجام می‌دهند.

اگر شرایط آب و هوایی سرد باشد، می‌توان برای تکثیر گل شیپوری، در اواخر زمستان و یا در پاییز اقدام کرد.

روش های تکثیر گل شیپوری

معمولا تکثیر این گیاه به دو روش انجام می‌شود که در ادامه به معرفی هر یک خواهیم پرداخت .

روش اول

تکثیر گیاه به وسیله تقسیم ریزوم

۱.تقسیم ریزوم گیاه باید زمانی انجام شود که فعالیت و رشد گیاه متوقف شده است و شاخ و برگ آن تقریبا خشک شده است. در این زمان می‌توانید ریزوم‌های گیاه را از خاک بیرون آورید.

۲.هرچه شاخ و برگ روی ساقه وجود دارد را جدا کنید.

۳.حال زمان تقسیم ریزوم‌ها است. یک چاقوی تیز برداشته و این ریزوم‌ها را به قطعه های مختلف تقسیم کنید. فراموش نکنید که هر قطعه باید حداقل یک جوانه داشته باشد.

۴.ریزوم ها در مکانی به در سایه به مدت چند روز قرار دهید و اجازه دهید خشک شوند و در انتهای آن‌ها گال تشکیل شود.

۵.خاک جدید را آبیاری کرده و منتظر بمانید تا آب اضافی آن خارج شود. خاک باید مرطوب و آماده باشد.

۶.گال همان برجستگی‌های روی ریشه است و زمانی که آن را مشاهده کردید باید گیاه را درون خاک بکارید.

۷. در مرحله آخر نیز گیاه خود را در جایی خنک قرار دهید و خاک آن را همیشه مرطوب نگه دارید تا گیاه بتواند مراحل رشد و فعالیت خود را بدون هیچ مشکلی شروع کند.

حواستان به عمق کاشت ریزوم ها باشد در غیر این صورت گلدهی گیاه انجام نخواهد شد. بهترین عمق برای کاشت ریزوم ها ۵ تا ۱۰ سانتی متر می باشد.

روش دوم

تکثیر گل شیپوری از طریق بذر

اگر تصمیم دارید برای تکثیر گل شیپوری از طریق بذر اقدام کنید، فراموش نکنید که پایه های گیاه بسیار قوی خواهند بود اما شروع گلدهی آن بعد از ۳ سال اتفاق خواهد افتاد. بهترین زمان برای کاشت بذر نیز فصل بهار است.

فراموش نکنید که عمق کاشت بذر باید کم باشد و در حدی که یک لایه نازک خاک روی آن قرار بگیرد کافی است.

به منظور سبز شدن بذر و شروع جوانه زنی دمای محیط باید ۲۰ درجه سانتی گراد باشد و بعد از چند هفته جوانه زنی گیاه آغاز خواهد شد.

بیماری های گل شیپوری و روش‌های درمان آن

•  ایجاد توده‌ی پنبه ای در گیاه

اگر روی گل شیپوری خود شاهد توده‌های پنبه ای شکل بودید، آگاه باشید که گیاه شما دچار شپشک آردآلود شده است. در اینگونه مواقع باید مقداری پنبه برداشته و آن را آغشته به کمی الکل کنید و خیلی آرام توده‌های پنبه ای را از روی گیاه بردارید.

•  بد شکل و کم برگ شدن گیاه

اگر شاهد قیافه بد و کاهش برگ‌های گل خود شدید، بدانید که گیاه شما دچار آفت تریپس شده است و باید از حشره کش مناسب استفاده کنید.

• پوسیده شدن ریشه‌های گل شیپوری

زمانی که متوجه زرد شدن برگ‌های گل شیپوری خود شدید، احتمالا پوسیدگی ریشه‌ها اتفاق افتاده است. این به دلیل آبیاری زیاد گیاه است. در این گونه مواقع لازم است آبیاری گیاه را کم کنید.