مارانتا: شیوه‌ی نگهداری و بیماری‌های آن

گیاه مارانتا

مارانتا گیاهی است از خانواده Maranthaceae که به گیاه عابد معروف است این گیاه بومی کشور برزیل می باشد. هنگام نگهداری از گیاه مارانتا باید خیلی به آن توجه کرد. چون نگهداری از آن بسیار سخت است . به همین خاطر بهتر است که بعد از خرید گیاه سریعا گلدان آن را عوض کنید .

گلدانی که گیاه مارانتا باید در آن کاشته شود باید ارتفاع کم و دهانه بزرگی داشته باشد. تا با اینکار رطوبت به مقدار کافی از سطح گلدان به زیر برگ‌ها برسد . گلدان‌های معمولی به دلیل ارتفاع زیادشان رطوبت کافی را به برگ‌ها نمی رساند. و خشکی هوای اتاق سبب می‌شود که برگ های این گیاه خشک شود . این گیاه دارای ارتفاعی حدود 15 تا 20 سانتی متر است. و برگ های آن در همه فصول سبز می‌باشد . ریشه‌ی زیر زمینی این گیاه بسیار بزرگ است. که در این ریشه‌ها مقدار بسیار زیادی نشاسته وجود دارد.

انواع مارانتا

Maranta arundinacea:

این نوع گیاه به دلیل داشتن مقدار زیادی نشاسته و هضم بسیار آسان به شکل تجاری کاشته می شود. و همچنین به سایر کشورها صادر می شود .

Maranta leuconeura:

این نوع گیاه دارای برگ‌های بسیار زیبا با رنگ های متفاوت است.  معمولا برای تزیین منزل استفاده می‌شود . برگ‌های این گیاه دارای طولی به اندازه 10 تا 13 سانتی متری و عرض 7 سانتی متری است . بر روی برگ‌های این گیاه نقش‌های بسیار زیبایی به رنگ سبز روشن با لکه‌های قهوه‌ای وجود دارد.

زمانی که برگ‌های این گیاه به حد کافی رشد کنند رنگ برگ‌ها به رنگ خاکستری با لکه‌های تیره تغییر می‌کند.

این گیاه مدل های دیگری نیز دارد که به عنوان گیاه زینتی مورد استفاده قرار می گیرد :

Marantha leuconeura var erythroneura:

بر روی رگبرگ های این گیاه خط قرمز رنگی وجود دارد و لکه های زرد و سبزی در نزدیکی این رگبرگ ها دیده می شود. این گیاه دارای گل های به رنگ ارغوانی بسیار زیبا است.

Marantha leuconeura var. Kerchoviana:

این گیاه دمبرگ های ضعیفی دارد و نمی تواند برگ ها را به صورت ایستاده نگه دارد به همین دلیل به حالت افتاده و بر روی زمین رشد می کنند. برگ های این گیاه به رنگ سبز روشن است که در مقابل نور خورشید به رنگ نقره ای بنظر می آید. بر روی این برگ در نزدیکی رگبرگ های اصلی لکه های به رنگ سبز تیره وجود دارد که زیبایی خاصی را به ارمغان می آورند. با رشد کامل برگ ها رنگ آن ها به قهوه ای تغییر می کند. این گیاه نیز دارای گل های بسیار زیبا به رنگ سفید است که مورد پسند همه علاقه مندان گل و گیاه قرار می گیرد .

 leuconeura var. fascintator:

این گیاه گونه دیگری از گیاه مارانتا لوکونئورا است که به صورت طبیعی در طبیعت وجود ندارد و به دست انسان ها پرورش یافته است و کاملا مصنوعی می باشد. برگ های آن بسیار زیبا و منقوش است . این نوع گیاه دارای برگ های بسیار ظریف است که نگهداری از آن به دقت بسیار بالای نیاز دارد .

نحوه نگهداری از گل مارانتا

 نور مناسب

این گیاه به حد مناسبی نور احتیاج دارد مقدار زیاد نور باعث کدر شدن رنگ برگ ها و حتی سوختن آن ها می شود و کمبود نور نیز باعث می شود که گل های گیاه و برگ های جوان آن باز نشوند . پس در نتیجه می توانیم بگوییم مارانتا به محیطی روشن اما به دور از نور مستقیم آفتاب نیاز دارد .

بهترین فصل برای نگهداری گیاه مارانتا تابستان می باشد که بهتر است این گیاه را در مکانی که سایه دارد  قرار دهید همچنین برای نگهداری این گیاه در فصل زمستان باید نور اطراف آن را زیاد کنید .

دمای مورد نیاز

بیشتر گیاهان در هوای سرد رشد نمی کنند . این گیاه نیز که بومی کشور برزیل می باشد به دلیل شرایط آب و هوایی آنجا در هوای سرد رشد نمی کند . هوای سرد موجب می شود که برگ های آن به یک دیگر بپیچند و پژمرده شوند . بهترین دما برای این گیاه در محدوده 21 تا 26 درجه سانتی گراد است که به راحتی رشد کند .

 آبیاری

همان طور که در قسمت بالا گفته شد گیاه مارانتا برای سبز ماندن برگ هایش به رطوبت نیاز دارد . در روز های گرم سال بهتر است به مقدار کافی به آن آب دهید و خاک آن را مرطوب نگه دارید . آبیاری بیش از اندازه ی این گیاه باعث خمیدگی برگ ها، پوسیدگی ساقه و ایجاد زخم‌ هایی قهوه ‌ای رنگ بر روی برگ ها می شود .

همچنین آبیاری بیش از حد این گیاه موجب می شود که گیاه به انواع بیماری های قارچی مبتلا شود . اگر نگران هستید که به این گیاه بیش از حد آب داده اید بهتر است که مدتی صبر کنید تا سطح خاک داخل گلدان خشک شود و سپس به گیاه آب بدهید . بهتراست در تابستان هفته ای 2 الی 3 مرتبه و در زمستان هفته ای یک مرتبه به این گیاه آب دهید. از نشانه های کمبود رطوبت می توان به سوختن و قهوه ای شده نوک برگ ها اشاره کرد .

در صورتی که به مدت بسیار زیادی به گیاه آب ندهید موجب می شود که برگ های گیاه به یک دیگر بپیچند و پژمرده شوند و در نهایت برگ ها خم می شوند و به زمین می افتند . پس بهتر است همیشه خاک گلدان را مرطوب نگه دارید به جز زمانی که درجه حرارت پایین تر از 10 درجه باشد .

 

رطوبت مناسب

بهتر است برای تامین رطوبت مورد نیاز این گیاه روزانه مقداری آب بر روی برگ های آن بپاشید . البته بعضی وقت ها با آب پاشیدن های کم رطوبت مورد نیاز این گیاه تامین نمی شود به همین دلیل بهتر است که در زیر گلدان یک زیر گلدانی بزرگ تر قرار دهید و در آن مقداری سنگ ریزه بگذارید و گلدان را روی آن قرار دهید و داخل آن به مقدار مورد کافی آب بریزید . به تدریج با گرم شدن هوا آب بخار می کند و رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین می کند . البته توجه داشته باشید که نباید انتهایی گلدان با آب برخورد کند .

خاک مناسب

خاک مورد نیاز مارانتا باید سبک و تا حدودی حالت اسیدی داشته باشد . بهترین خاک برای رشد این گیاه خاک جنگلی، خاک برگ و کمی ماسه است . همچنین شما می توانید با دو قسمت پیت ماس و یک قسمت شن یا پرلایت و یا با ترکیب کمپوست و پیت ماس محیط خوبی را برای رشد این گیاه ایجاد کنید .

 کود

املاح و مواد غذایی مورد نیاز گیاه مارانتا با کود دهی تامین می شود . به همین دلیل بهتر است که هر 2 هفته یک بار به جز فصول سرد سال مقداری کود به خاک این گیاه اضافه کنید .

 تعویض گلدان

گیاه مارانتا به مراقبت بسیار زیادی احتیاج دارد و اصلا تعویض های پی در پی را دوست ندارد . در زمانی که حجم برگ ها از حجم گلدان بیشتر است و یا زمانی که رشد گیاه بسیار کند است بهتر است که با شروع فصل بهار گلدان را با گلدانی بزرگ تر عوض کنید .

هرس گیاه

گیاه مارانتا به هرس خاصی نیاز ندارد و وقت کافی است که برگ های خشک شده و سوخته را از گیاه جدا کنید زیرا وجود آن ها باعث می شود که تولید و رشد برگ ‌های جوان قطع شود .

 تکثیر گیاه

تکثیر این گیاه به دو روش بوته و قلمه زدن  امکان پذیر می باشد :

روش بوته

بهترین زمان برای تکثیر به روش بوته اواسط تا اواخر فصل بهار است برای انجام این کار ابتدا لازم است که خاک گلدان را مرطوب کنید و به آرامی گیاه را از گلدان بیرون بیاورید و قسمت های ریشه دار آن را از گیاه جدا کنید . سپس هر قسمت را در یک گلدان با قطر دهانه 9 تا 11 سانتی متر قرار دهید بهتر است خاکی که برای آن استفاده می کنید از ترکیب کمپوست و پایه پیت باشد .

بعد از آن هر گلدان را در یک پلاستیک شفاف قرار دهید. پلاستیک رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین می کند . در آخر نیز تا زمانی که گیاه شروع به جوانه زدن کند باید در دمای 21 درجه سانتی گراد به دور از تابش خورشید در شرایط مناسب نوری در سایه قرار دهید. پس از جوانه زدن گیاه می توانید آن را از کیسه بیرون بیاورید .

روش قلمه زدن

بهترین زمان برای قلمه زدن اوایل تا اواسط فصل تابستان است . در این زمان بهتر است که قلمه های به طول 10 سانتی متر از گیاه جدا کنید. و آن ها را در یک گلدان با قطر دهانه 9 سانتی متر قرار دهید . توصیه می شود خاکی که برای قلمه زدن استفاده می کنید ترکیبی از کمپوست بذر و قلمه باشد . بعد از آن قلمه ها را در یک پلاستیک شفاف و در محیطی که دارای دمای 21 درجه سانتی گراد است به دور از تابش مستقیم خورشید و در سایه قرار دهید .

پلاستیک رطوبت مورد نیاز گیاه را تامین می کند. بعد از دو ماه می توانید قلمه را از پلاستیک بیرون بیاورید. و تا زمانی که قلمه به طور کامل رشد کند برای تامین مواد غذایی مورد نیاز از کود مایع استفاده کنید . در مرحله آخر زمانی که گیاه به درستی رشد کرد به گلدانی با قطر دهانه 11 سانتی متری انتقال دهید . بهتر است خاک گلدان را با کمپوست گلدانی و  پایه پیت ترکیب کنید .

مشکلات و بیماری‌های  گیاه مارانتا

اگر به گل و گیاه به خوبی رسیدگی نکنید دچار مشکلات زیادی می شود . همچنین گیاهان نیز مانند انسان ها دچار بیماری می شوند. ما در این جا چند نمونه از مشکلات و بیماری های که ممکن است گیاه مارانتا دچار شود را بررسی می کنیم .

•  رنگ پریدگی و از بین رفتن برگ های گیاه

اولین مشکلی که برای گیاه مارانتا به دلیل بی توجهی به وجود می آید رنگ پریدگی و از بین رفتن برگ های آن است. همانطور که در قسمت بالا گفته شد گیاه مارانتا نه باید در معرض تابش نور خورشید قرار گیرد و نه در محیط بدون نور بلکه به طور متوسط در زیر سایه ای که روشنایی کافی داشته باشد  قرار گیرد. در صورتی که به این نکته توجه نکنید و آن را در هوایی تاریک قرار دهید و یا عناصر غذایی کافی به گیاه نرسانید موجب می شود که برگ های مارانتا رنگ پریده شوند و از بین بروند. در این صورت کافی است که گلدان را به محل روشن تر دور از تابش نور خورشید منتقل کنید و یا هر دو هفته یک بار به آن کود های تغذیه ای بدهید .

• رنگ پریدگی گیاه

همانطور که هوای تاریک و بدون نور باعث رنگ پریدگی و از بین رفتن برگ های این گیاه می شود شدت نور زیاد نیز باعث رنگ پریدگی می شود . برای حل این مشکل بهتر است به مکانی با نور کافی منتقل کنید.

•  زخم‌های سفید پنبه‌ای شکل
  

این زخم‌ های سفید پنبه ‌ای شپشک های سفید رنگ هستند . این شپشک ها در قسمت اتصال برگ به دمبرگ و در سطح زیری برگ تجمع می کنند و از شیره ی گیاه استفاده می کنند و باعث ضعیف شدن گیاه می شوند در نتیجه برگ های گیاه به صورت زرد و کوچک  و بد شکل در می آیند . این شپشک ها بر روی برگ ها ماده چسبناکی تولید می کنند که باعث براقی و چسبندگی برگ ها می شود. برای حل این مشکل باید هر دو هفته یک بار با سم حشره کش گیاه را سمپاشی کنید .

• پژمردگی و پیچیدگی برگ‌ها

همان طور که قبلا اشاره کردیم دمای پایین هوا باعث پژمردگی و پیچیدگی برگ ها می شود همچنین در صورتی که آب کافی به گیاه نرسد دچار این مشکل می شود . برای حل این مشکل کافی است دمای محیط را بین 21 تا 26 سانتی گراد برسانید و یا به مقدار کافی به گیاه آب دهید.

• سوختگی برگ‌ها

سوختگی برگ ها به این علت است که شما در آفتاب بر روی برگ ها آب پاشیده اید یا به اصطلاح غبار پاشی کرده اید.

• سوراخ‌های روی برگ‌ها و ساقه

لارو ها حشرات کوچکی هستند که از برگ ها و ساقه های گیاه تغذیه می کنند. و سوراخ های بر روی برگ ها ایجاد می کنند . علاوه بر اینکه به ظاهر گیاه آسیب می رسانند بلکه باعث ضعیف شدن آن نیز می شوند . برای حل این مشکل باید از حشره کش استفاده کنید و یا آن ها را از روی گیاه جمع آوری کنید .

• زرد شدن برگ‌ها و ایجاد تارعنکبوت در زیر برگ‌ها

علت ایجاد تار عنکبوت و زرد شدن برگ های مارانتا کنه ها هستند . آن ها با چسبیدن به زیر برگ ها باعث می شوند که عنکبوت ها در آنجا تار ایجاد کنند و باعث ضعیف شدن گیاه شوند .

• تریپس

تریپس یک نوع آفت گیاهی است که باعث می شود گیاه بد شکل و پیچیده شود و نواحی خاکستری، نقره ‌ای و یا بی رنگی بر روی برگ‌ ها ایجاد کند . برای از بین بردن هر نوع آفتی اگر تعداد آن ها کم بود می توانید با یک پارچه نرم و مرطوب آن ها را از گیاه جدا کنید. و در صورتی که تعداد آن ها زیاد باشد می توانید از سم های قوی استفاده کنید .

•  لکه برگی

یکی از بیماری های خیلی شایع در گیاه مارانتا لکه برگی است . این بیماری به این صورت است که ابتدا بر روی برگ ها زخم های کوچک آبداری به وجود می آید. و بعد از مدتی با متصل شده به یک دیگر بزرگ تر می شوند. این زخم ها ابتدا به رنگ زرد و بعد از مدتی به رنگ قهوه ای تبدیل می شود. در صورتی که گیاه به این نوع بیماری مبتلا شود و شما به آن رسیدگی نکنید گیاه از بین می رود .

نوع دیگر از بیماری لکه برگی وجود دارد که ابتدا بر روی ساقه و برگ ها لکه های قهوه ای تیره و یا زرد رنگی ایجاد می کند. و بعد از آن برگ ها را آلوده می کند . در نوع بیماری برگ های گیاه نیز ریزش پیدا می کند .

علت اصلی این بیماری مرطوب و خیس ماندن برگ های گیاه در زمان آبیاری است. بهترین راه برای مقابله با این نوع بیماری این است که مانع از خیس شدن برگ ها شوید. و مقدار آبی که به گیاه می دهید را کاهش دهید . در صورتی که بیماری شدید شد بهتر است از قارچ کش های حاوی مس استفاده کنید .

•   سفیدک پودری
  

گاهی ممکن است به دلیل رطوبت بالا و خیس شدن برگ ها بر روی برگ های گیاه سفیدک های پودری ایجاد شود که سر تا سر گیاه را می پوشاند . در مراحل اولیه می ‌توانید با تکه‌ ای پارچه نواحی آلوده را پاک کنید. اما برای جلوگیری از این بیماری بهتر است در محلی که گیاه قرار دارد تهویه هوا قرار دهید. و برگ های گیاه را خیس نکنید .

•  پوسیدگی ریشه مارانتا

در صورتی که به مقدار زیاد به گیاه آب دهید ریشه مارانتا پوسیده می شود. از علائم پوسیدگی گیاه می توان به بد رنگی، کم رنگ شدن و پژمردگی برگ ها اشاره کرد . بعد از به وجود آمدن این علائم زخم هایی بر روی برگ ها و ساقه گیاه ایجاد می شود که منجر به مرگ گیاه می شوند. برای جلوگیری از این بیماری بهتر است به مقدار کافی به گیاه آب دهید و از خاکی که دارای زهکش مناسب است استفاده کنید.

•  ویروس موزاییک

یکی از بیماری های که گیاه مارانتا به آن مبتلا می شود ویروس موزاییک است . زمانی که گیاه به این نوع ویروس مبتلا شود بر روی برگ های آن لکه های زرد رنگی به وجود می آید و احتمالا برگ های گیاه کوچک و بد شکل می شود.

• خم شدن و سقوط برگ‌ها

با افزایش دما و گرم شدن محیط برگ های گیاه مارانتا خم می شوند و سقوط می کنند. برای حل این مشکل کافی است گلدان را به محل خنک تری منتقل کنید .

• خم شدن و زخم‌های قهوه‌ای رنگ بر روی برگ‌ها

زمانی که شما به مقدار زیاد به گیاه آب دهید باعث می شود که بر روی برگ ها زخم های قهوه ای ایجاد شود . برای حل این مشکل کافی است مدتی صبر کنید تا سطح روی خاک خشک شود و سپس هر هفته 2 الی 3 بار به گیاه آب دهید .

• سوختن و قهوه‌ای شدن نوک برگ گیاه
  

یکی از نشانه های کمبود رطوبت سوختن و قهوه ای شدن نوک برگها است . برای حل این مشکل کافی است رطوبت خاک را افزایش دهید .