پاپیتال : روشهای نگهداری و بیماریهای آن
در این مقاله قصد داریم به معرفی گیاه پاپیتال پرداخته. سپس ویژگیها و مشخصات آن را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.
امروزه یکی از بهترین تزئیناتی که در منازل و حتی محیط های اداری مورد پسند افراد قرار میگیرد، استفاده از گیاهان طبیعی برای زینت بخشیدن و ایجاد حس آرامش میباشد که همواره فعالیت در محیط کاری را دلچسب و محیط خانه را پر از حس آرامش و شادابی مینمایند.
حتماً تا به حال از مجاور دیواری رد شده اید که گیاهی زیبا و سبز با بالا رفتن از دیوار و محاصره دیوار، زیبایی خاصی به آن داده باشد. احتمالا اندکی صبر کرده اید و با نگاه کردن به آن، درونتان پر از حس عشق و زیبایی شده است. این گیاه پیچک زیبا برای بیشتر افراد حس نوستالژیک دارد.
نامگذاری گیاه پاپیتال
گیاه پاپیتال اگر در پای دیوار یا فنسی کاشته شود به تدریج رشد کرده و از آن بالا میرود. به همین خاطر است که این گیاه را با نامهای گیاه پیچک، گیاه دُردُس یا دار دوست، گیاه عشقه و پلک، گیاه ولو یا بلوه میشناسند.
نامهای انگلیسی آن نیز، pāpitāl،ivy (گیاه شناسی)، ground ivy ( پیچک زمینی یا پاپیتال خاکی)، ivied ( پوشیده از پاپیتال یا پیچک دار)، ivies ( عشقه، چشم خروس یا لبلاب) است.
معرفی گیاه پاپیتال
این گیاه دارای برگهای سبز و میوه سیاه است. پاپیتال با پیچ خوردن به هرآنچه که در مجاورش است ظاهری سبز و زنده میدهد و از آن بالا میرود. میوههای سیاه این گیاه از سن 5 الی 12 سالگی به بعد این رشد میکند. رشد این میوهها از ابتدای پاییز آغاز شده و تا اواسط فصل ادامه مییابد.
گیاه پاپیتال از خانواده آرالیاسه (Araliaceae) بوده. همچنین در دسته گلهای زینتی زیبایی مانند شفلرا، آلاریا، درخت افرا و… محسوب میشود. اساساً این گیاهان متعلق به اروپا و غرب آسیا هستند.
یکی از مهمترین محاسن این گیاه که همواره پاپیتال را دوست داشتنی و مورد پسند عموم قرار میدهد این است که در بیشتر روزهای سال برگهای آن سبز است و به همین خاطر پاپیتال را در دسته گیاهان همیشه سبز قرار میدهد.
گیاه پاپیتال بسیار مقاوم بوده و طول عمر بالایی دارد. همچنین در شرایط سخت مقاوم است. همواره به این نکته توجه داشته باشید که این گیاه در سه گونه سمی، تزئینی و پرورشی قابل رشد و تکثیر است.
خواص دارویی گیاه پاپیتال
با خشک کردن برگهای این گیاه جلوی آفتاب و آسیاب کردن آن میتوان در معالجه کیسه صفرا، کبد، زخم های خیلی عمیق، پاکسازی و لایه برداری کف پا استفاده نمود. اما بهتر است که خود شما از برگهای این گیاه برای درمان استفاده نکنید و حتماً با یک متخصص در این زمینه مشورت نمایید.
پاپیتال نیاز به چه میران نور دارد؟
همانطور که میدانید گیاهان نیاز به نور، دمای مناسب، خاک خوب و آبیاری دارند. با این تفاوت که مقدار آن برای هر گیاه متغیر است. ما در ادامه به شرایط نگهداری و میزان نور و آبیاری این پیچک زیبا خواهیم پرداخت.
این گیاه برای رشد بهتر، نور مستقیم خورشید را بیشتر میپسندد. مخصوصاً اگر این نور، نور شرقی و صبحگاهی باشد. پس اگر شما تمایل به کاشت و نگهداری گیاه پاپیتال در خانه را دارید، بهتر است محیطی با نورگیری مستقیم را برای مکان قرارگیری پاپیتال انتخاب کنید. اما اگر تمایل به نگهداری نوع ابلق این گیاه را دارید بهتر است محیط خارجی را جایگزین محیط داخلی نمایید. اینکار کمک میکند تا بهتر رشد کند و کمتر برگ هایش بریزد. اما اگر گیاه شما با ریزش و زرد شدن برگها همراه شد، بهتر است بدانید که نور آن کم بوده. پس باید گیاه را به محیطی پرنورتر یا محیطی باز انتقال دهید.
لذا نور یکی از فاکتورهای مهم برای این گیاه محسوب میشود.
آبیاری گیاه پاپیتال
باید توجه داشته باشید که حجم آب و همچنین تعداد دفعاتی که گیاه را آبیاری میکنید از اهمیت بالایی برخوردار است.
لازم است که شما دوستداران گل و گیاه را با چند نکته در مورد آبیاری گیاه پاپیتال آشنا کنیم. این گیاه هم رطوبت و هم خشکی را دوست دارد. اما بیشتر تمایل به خاک و محیط مرطوب دارد. تا حدی هم به خشکی مقاوم است. نکتهی قابل تامل که باید در اینجا آن را بیان کنیم این است که به هیچ عنوان نباید میزان تحمل خشکی از نظر زمانی زیاد شود. چون رنگ برگها تیره شده و دچار ریزش برگ و یا به اصطلاح خزان زودرس خواهد شد.
چند روز در هفته آبیاری گیاه را انجام دهیم؟
از طرفی دیگر با آبیاری کردن بیش از حد یا حالت غرقابی کردن، پاپیتال در معرض بیماریهای قارچی و پوسیدگی ریشه قرار خواهد گرفت. اگر میخواهید گیاهی سالم از نظر آبرسانی داشته باشید، هفته ای یکبار در زمستان و هفته ای دوبار در تابستان آن را آبیاری نمایید. لازم است که به صورت دورهای خاک گیاه را از لحاظ سنجش میزان رطوبت موجود در خاک بررسی نمایید. به صورتی که اجازه دهید سطح خاک به عمق یک الی دو سانتی متر خشک شده باشد. سپس آن را آبیاری نمایید.
توصیه ما به شما این است که اگر این گیاه را در باغچه منزلتان کاشته اید، در فصلهای گرم سال از آبپاشی بر روی برگهای آن خودداری نمایید. زیرا این عمل باعث سوختگی برگهای گیاه میشود. اگر از این گیاه در گلدان و در داخل منزلتان نگهداری میکنید، زیر گلدان را با سنگریزه یا پایهای مخصوص پر کنید. اینکار باعث میشود تا تا گیاه با سینی آب تماس مستقیم نداشته باشد. این عمل را به این دلیل انجام دهید که آب ریخته شده بعد از هربار آبیاری در داخل سینی تبخیر شود و رطوبت مناسب گیاه همچنان محفوظ بماند.
شرایط دمایی مناسب برای گیاه پاپیتال
شرایط بهینه دمایی برای این گیاه، دمایی بین ۸ تا نهایتاً ۲۵ درجه سانتیگراد است. از آنجایی که معمولاً حداکثر و حداقل دما در آپارتمانها در همین سطح قرار دارد، بنابراین سازگاری با دمای آپارتمانی برای این نوع گیاه کار دشواری نخواهد بود.
اگر در فصل تابستان گلدان در کنار پنجره است، به میزان رطوبت و درجه دمایی محیط بسیار توجه نمایید. زیرا نور مستقیم ظهرگاهی و گرمای زیاد برای برگهای گیاه مضر است. یعنی میتواند باعث سوختگی آنها شود. در زمستان نیز مواظب باشید تا به گیاه شما سرمای زیاد نرسد. زیرا سرمای شدید گیاه را به شدت ضعیف خواهد کرد. اگر گیاه را در باغچه خود کاشتهاید لازم است روی آن را با نایلونی پوشانده تا به اصطلاح گیاه یخ نزند. به طور کلی گیاه به شرایط دمایی معتدل و میانه نیاز دارد. دمایی که نه زیاد گرم و نه زیاد سرد باشد.
لازم است این نکته را مد نظر داشته باشید که در فصلهای گرم تابستان چنانچه گیاه خود را داخل گلدان کاشتهاید آن را به داخل منزل آورده و در سایه نگهداری کنید. در زمستانهای بسیار سرد، حتماً گیاه را به داخل خانه منتقل نمایید. همواره این را در نظر داشته باشید که در تابستان هرچقدر که محیط مرطوب باشد این گیاه همچنان به غبارپاشی در شب نیاز دارد.
خاک مناسب برای گیاه پاپیتال
همانطور که در بالا به آن اشاره کردیم، زیست بوم این گیاه برای قاره اروپا و غرب آسیا است. شاید جالب باشد که بدانید شرایط مطلوب خاک برای رشد و تکثیر این گیاه، خاکهایی با شرایط خیلی خاص نیستند و در انتخاب خاک احتیاجی به سختگیری زیاد نخواید داشت. پیشنهاد ما به شما انتخاب خاکی سبک و غنی با در نظر گرفتن مواد غذایی مناسب است. در نتیجه انتخاب پیت ماس و ترکیب با ماسه انتخابه خوبی به نظر میرسد. اما همواره به این نکته توجه داشته باشید که خاک آن را بین pH معادل با ۶ تا ۷ که در حقیقت خنثی محسوب میشود، نگه دارید.
کود دهی گیاه پاپیتال
همواره برای کوددهی باید به این موضوع توجه داشته باشید که گیاه پاپیتال در فصل رشد یعنی بهار و تابستان و تا اواخر شهریور نیاز به دریافت کود دارد. کودهای مناسب با شرایط گیاه، کودهای نیتروژنی هستند که بسته به نوع کود ماهی یکبار یا هر ماه دو دفعه باید عمل کوددهی اتفاق بیفتد تا رشد گیاه متوقف یا کند نشود.
اگر تمایل دارید تا از کودهای مقویتر مانند ریزوبیوم، ازتو باکتر، تیو باسیلوس و …استفاده نمایید باید دقیقا طبق دستورالعمل شرکت سازنده پیش بروید. همواره به این موضوع توجه داشته باشید که کوددهی زیاد نه تنها سودی برای گیاه شما ندارد، بلکه رنگ برگها را نیز تغییر داده و نمونههای ابلق به سبز تغییر رنگ میدهند.
نکتهی دیگر که قابل تامل است و باید به آن توجه داشته باشید این است که نوع کودی که استفاده میکنید نباید pH خاک را اسیدی و یا قلیایی کند، بنابراین باید حواستان را جمع کنید تا باعث ایجاد آسیب به گیاه خود نشوید.
گام سوم این است که اگر از شرایط هیدروپونیک یا همان کشت گیاه در آب حاوی مواد مغذی به جای خاک استفاده میکنید، حتماً قطره بامبو را جایگزین کود کنید.
نکته آخر و بسیار مهم دیگر این است که زمان کود دهی آن باید در حین آبیاری یا بعد از آبیاری باشد.
تعویض گلدان گیاه پاپیتال
همانطور که در مطالب بالا اشاره کردیم رشد این گیاه سریع بوده و به تبع ریشه گیاه نیز رشد کرده و جای ریشه در گلدان تنگ میشود. معمولاً گلدان گیاه پاپیتال را باید سالی دو مرتبه در مرحله رشد تعویض نمایید. این عمل برای دو سال اول که گیاه در حالت رشد خوبی قرار دارد مورد نیاز است. ولی اگر سن گیاه از ۳ سال بالاتر است، تعویض گلدان این گیاه در فصل بهار کافی است. و نیاز به تعویض بیشتر نخواهید داشت. برای گیاهان داخل باغچه تجدید خاک انجام دهید. برای این کار باید از عمق ۵ الی ۷ سانتیمتری خاک گیاه را تعویض نمایید.
هرس نمودن گیاه پاپیتال
هرس کردن گیاه پاپیتال نیز مانند تمامی گیاهان دیگر همراه با نکاتی است که برای رشد بهتر و سریعتر آن، لازم است. به عنوان مثال اگر گیاه جوان باشد، حتماً اول باید ساقه و شاخهای که ضعیف شده است را قطع نمایید. به این موضوع توجه داشته باشید که در هنگام قطع شاخه و ساقههای ضعیف، زمانی که به ساقههای ۴ تا ۵ ساله میرسید دیگر ادامه نداده. یعنی آنها را نباید قطع نکنید. به این خاطر که با بالا رفتن سن گیاه امکان تجدید بافتهای قطع شده سخت تر است. اما اگر گونهی گیاه شما ابلق باشد، شاخههایی که برگ سبز دارند را باید فورا قطع کنید. و در نهایت برای جوانسازی گیاه، تقریباً آن را هر ۳ یا ۴ سال یکبار کاملاً هرس کنید.
روش تکثیر گیاه پاپیتال
این گیاه از دو طریق قابل تکثیر است.
قلمه زنی ساقه
روش اول قلمه زنی ساقه است، که بهترین روش برای این نوع تکثیر همزمان با رویش گیاهان در فصل بهار و تابستان است. زیرا ریشه زدایی در این فصول از سال با سرعت زیادی همراه است.
قلمه گیری
روش دوم تکثیر با استفاده از قلمه گیری است. معمولاً بهترین زمان، اواخر مرداد تا اواخر مهر خواهد بود. در این زمان شروع به تهیه قلمه کنید. سپس قلمههای خود را در جایی که به دور از نور مستقیم خورشید است در ترکیب ماسه و پیت قرار دهید. برای این امر بین ۴ تا ۶ هفته زمان لازم است. در طی این مدت گیاه رشد ریشه خود را آغاز می کند.
گام بعدی انتقال گیاه بین پاییز تا بهار به زمین اصلی خواهد بود.
بهترین زمان تکثیر گیاه پاپیتال از اواسط بهار تا اواخر تابستان و البته ترجیحا بهار است. زیرا در این زمان گیاه دارای مقاومت بیشتری است. به منظور قلمه گیری بهتر است از ساقههای رونده، قلمههای ساقه یا انتهایی جدا کرده. سپس در گلدانی که مخصوص قلمهها انتخاب کردهاید قرار دهید. اما توجه کنید که خاک آن کمپوست بذر باشد. همچنین همواره طول قلمهها بین ۱۰ الی ۱۲ سانتیمتر باشد. خاک را در طی این مدت مرطوب نگه دارید و روی قلمهها را بپوشانید.
بیماریهای پاپیتال و راههای درمان آن
اصلیترین آفتی که گیاه پاپیتال و هر گیاه دیگر را درگیر میکند، کنه و شته مخصوصا از نوع عنکبوتی از قدیمیترین و رایجترین آفتها است. برای کشتن آنها باید از حشره کش شیمیایی یا صابونهای مخصوص از بین برنده آفت استفاده نمایید.
لکه های قهوهای
به طور معمول این حالت با پدیدار شدن لکههای قهوهای یا سیاه بر روی برگها نمایان میشود. عامل آن باکتری با نام زانتانوماس کامپِستریس است.
اگر این بیماری به موقع رفع نشود ساقهها و کل گیاه را از بین خواهد برد. به همین خاطر توصیه اکید ما به شما این است که در این شرایط برگ و قسمتهای از بین رفته را کاملا جدا کنید. و بر روی قسمتهای باقیمانده محلول مخصوص (نسبت ۱:۱۰ سرکه و آب) اسپری کنید.
پوسیدگی ریشه
این حالت برای گیاه شما توسط قارچ Rhizoctonia بوجود میآید و به طور معمول هنگامی که گیاه را بیش از حد مرطوب و گرم نگهداری شود و یا ریشه را در حالت غرقابی قرار دهید، شرایط را برای رشد این قارچ در گیاه خود بوجود میآید. در این صورت است که ریشه گیاه شما دچار پوسیدگی شده و باید درجهت رفع این مشکل در گام اول بخش های از بین رفته را حذف کنید و اقدام به پاکسازی باقیمانده گیاه را با تری فلومیزول (Triflumizole) نمایید.
کنه ریز قرمز
در شرایط محیطی گرم و خشک، این کنه رشد کرده و سطح زیرین برگها حالت تار عنکبوتی به خود میگیرد. هنگام بروز این مشکل هر ۱۴ روز یکبار حتماً از کنه کش استفاده کنید و غبارپاشی را نیز فراموش نفرمایید.
رنگ پریدگی برگ ها و سفید شدن آنها
به طور معمول اگر گیاه پاپیتال را در معرض نور خیلی شدید و همینطور در تاریکی بیش از حد قرار دهید، چنین اتفاقی برای آن خواهد افتاد. اما برای رفع این مشکل هر ۲ هفته یکبار با مواد مصنوعی گیاه را تغذیه کنید. همچنین مواد گیاهی مکمل گیاه خود برسانید. چروک و خشک شدن برگهای پاپیتال بخاطر محیط گرم گیاه میباشد. پس بهتر است هرچه سریعتر گیاه را به جای خنک انتقال دهید.
اگر با بروز لکههای نقرهای روی برگ روبرو شدید، بدانید که سمپاشی گیاه الزامی است و باید هر ۱۴ روز یکبار این عمل را انجام دهید. زیرا بیشترین عامل عامل عارضههای قارچی است. به خاطر داشته باشید که در چنین شرایطی حتما تهویه هوا را چک کنید.
علت دفرمه شدن برگها و وجود حشرات سبز به دلیل آفاتهایی میباشد که کمتر برای این نوع گیاه بوجود میآید، اما به هر حال در صورت مشاهده این نوع آفت، با حشره کش آنها را از بین ببرید.
قهوهای شدن نوک برگها به دلیل این است که گیاه بیش از حد تحمل و توان خود خشکی کشیده است و به محض خشک شدن خاک به آن آب ندادهاید و تشنگی مفرط تا نزدیکی ریشهها نفوذ پیدا کرده است. اما اگر فقط چند روز از این حالت گذشته است نگران نباش.د، با قرار دادن گیاه داخل آب، بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه آن را غرقابی کنید. با این کار تشنگی گیاه پاپیتال به طور کامل رفع میشود.
سیاه شدن برگهای پاپیتال
در مواقعی که خاک گلدان یا محل کشت گیاه زهکشی خوبی نداشته باشد و به حالت باتلاقی دچار شود، این مشکل را مشاهده خواهید کرد. در این صورت تا آبیاری بعدی دست نگهدارید تا گیاه کاملاً خشک شود.
در پایان امیدواریم توضیحاتی که در مورد نحوه نگهداری رشد و تکثیر این گیاه داده شد مورد توجه شما دوستان واقع شده باشد.
- محمدرضا کسائی
- 1399-10-12
- 3386 بازدید