تکثیرگل و گیاهان آپارتمانی
حتما شده به خانه‌ی یکی از اقوام بروید و از گیاهی خوشتان بیاید و بخواهید آن را داشته باشید. تکثیر گل و گیاه در این جا به کمکتان می‌آید. تکثیر گیاه یعنی گرفتن یک گیاه کامل و سالم از یک گیاه پایه. دلایل و روش‌های متعددی برای تکثیر گل و گیاهان آپارتمانی وجود دارد که در ادامه با آن‌ها آشنا خواهیم شد. شاید بخواهید با تکثیر گیاه از پر شاخ و برگ شدن و سلخته شدن آن جلوگیری کنید. شاید بخواهید آن گیاه را هدیه بدهید یا هدیه بگیرید! شاید هم قصدتان این است که دو نسخه از گیاه زیبایتان داشته باشید و با آن خانه‌تان را تزیین کنید. دلیلتان هر چه که می‌خواهد باشد! در هر صورت، روش‌های تکثیر گل و گیاه آپارتمانی کمک حالتان هستند!
در حین تکثیر گیاهان باید به عواملی نظیر دمای محیط، خاک، میزان آبدهی، تهویه، زهکشی، کود و همچنین میزان نور (مستقیم یا غیر مستقیم) توجه کنید. این عوامل همگی در کیفیت نهایی گیاه تکثیر شده و ریشه زدن آن تاثیر گذارند.
به طور کلی به دو روش می‌توان گیاهان را تکثیر کرد: روش جنسی و روش غیر جنسی
تکثیر به روش جنسی:
در این حالت سلول‌های نر و ماده ( چه به شکل سلولی و چه با هاگ و گرده افشانی) با هم ترکیب می‌شوند و سلول گیاهی را بوجود می‌آورند. در این روش هیچ یک از بخش‌های گیاهان دچار تغییر نمی‌شود. همچنین این روش را نمی‌توان در خانه انجام داد و نیازمند شرایط و فرآیندهای خاص است. با این حال مزایایی هم دارد. در ادامه به مزایای آن اشاره خواهیم کرد:
- در این حالت می‌توان گیاهان بسیار زیادی کلون یا تولید کرد.
- می‌توان بذرهایی که از لقاح سلول نر و ماده بوجود آمده‌اند را در انبار ذخیره سازی کرد.
- بذرهای تولید شده به روش جنسی، در برابر تغییرات محیطی منعطف‌تر و انعطاف پذیرترند.
- دلایل اقتصادی یکی از دیگر دلایل استفاده از این روش است.
- در این حالت گیاه دچار بیماری‌های ویروسی نمی‌شود.
تکثیر به روش غیر جنسی:
مرسوم‌ترین روش تکثیر گل و گیاهان آپارتمانی، تکثیر به روش غیر جنسی است. این روش مزایای خاص خودش را دارد. مثلا:
- این روش راحت‌تر و کاربردی‌تر است.
- به بازه‌ی فصلی و زمانی هم محدود نیست و می‌توانید هر موقع از سال (بجز زمان خواب گیاه) از آن استفاده کنید.
- برای بهره بردن از آن نیازمند دانش خاصی نیستید
- به ابزار و لوازم ابتدایی و کمی نیاز دارد.
- گیاه حاصله شباهت کاملی به گیاه پایه دارد و کلون (کپی) آن است.
- مراحل رشد گیاه تحت نظر و کنترل است.
- سریع است. یعنی در فرصت کوتاهی گیاه بالغی خواهید داشت که مراحل رشد را از سر گذرانده.
در این روش بخشی از گیاه پایه (مادر) که شامل تمامی ویژگی‌ها و سلول‌های گیاه است را بر می‌دارند و در جای جدا می‌کارند. همانطور که گفتیم تکثیر گیاهان به روش جنسی نیازمند دانش خاصی است. در اینجا ما روش‌های تکثیر به روش غیر جنسی را آموزش خواهیم داد که عمومی‌ترند. با سایت گلی‌یو همراه باشید تا بتوانید گیاهانی زیبا، شاداب و جذاب داشته باشید.
انواع روش تکثیر گل و گیاهان به روش غیر جنسی
1-تکثیر با استفاده از گیاه‌چه (بچه گیاه)
گاهی پیش می‌آید در کنار ساقه و برگ گیاهان، بخش‌های کوچکی جوانه می‌زند و رشد می‌کند. این بخش را اصطلاحا بچه گیاه یا گیاه‌چه می‌گویند. گیاه‌چه‌ها در ابتدا بسیار ضعیفند و نباید به سرعت بعد از ظاهر شدن، آن‌ها را از گیاه مادر جدا کرد. جدا کردن زود گیاه‌چه از گیاه پایه نتیجه‌ای جز نابودی گیاه جدید ندارد. زیرا در این حالت گیاه هنوز ریشه نزده. گیاه بدون ریشه قابلیت رشد ندارد.
2- تکثیر با استفاده از ساقه گیاه (خواباندن)
این روش برای گیاهان دارای ساقه نرم و انعطاف پذیر کاربرد دارد. در این روش هیچ یک از بخش‌های گیاه پایه جدا نمی‌شود. بلکه ساقه گیاه را خم می‌کنند یا اصطلاحا می‌خوابانند. سپس آن بخش خم شده را در گلدانی جدید می‌کارند. با استفاده از این روش و کمک گرفتن از ساقه‌های مختلف گیاه می‌توان تعداد زیادی گیاه را تکثیر کرد. البته باید اشاره کنیم که مدت زمان تکثیر به این روش کمی طولانی‌تر است. برای تسهیل این روند می‌توانید قبل کاشت، خراش کوچکی روی ساقه گیاه بزنید. این روش به افزایش روند ریشه زدن کمک می‌کند.
3- تکثیر با استفاده از ساقه‌های چند شاخه
گاهی در برخی گیاهان در کنار ساقه اصلی، چند ساقه دیگر رشد می‌کند. یعنی ساقه مادر و اصلی چند تکه می‌شود.گاهی اوقات این شاخه‌ها دارای ریشه هم می‌شوند. یکی از روش‌های تکثیر گل و گیاهان آپارتمانی هم همین است. اگر گیاهتان ساقه چند شاخه داشت می‌توانید آن را جدا کرده و در جای دیگر بکارید. البته باید توجه کنید که این ساقه را از نزدیک بخش پیوند ببرید.
4- تکثیر با استفاده از تقسیم بوته
برخی گیاهان در کنار گیاه اصلی، بوته‌هایی را تولید می‌کنند. از مثال این گیاهان می‌توانیم به سانسوریا، کلرفیتونم، سرخس و ….. اشاره کرد. این بوته‌ها مزایایی دارند. یکی از این مزایا این است که می‌توان از آن‌ها برای تکثیر گل و گیاهان آپارتمانی استفاده کرد. باید خاطر نشان کرد فصل بهار مناسب این نوع تکثیر است. تکثیر به این روش در دیگر فصول سال نتایج مطلوبی به همراه ندارد. برای اینکار باید کل گیاه را به آرامی از گلدان خارج کنید. سپس به آرامی با چاقو یا دست دور ریشه و کل گیاه را تمیز کنید. بوته‌هایی که ریشه مشترک یا در هم تنیده با گیاه ندارند را به آرامی جدا کنید. سپس آن را در گلدان جدید که خاک مرطوبی ندارد قرار بدهید. خاک مرطوب جلوی رشد گیاه جدید را می‌گیرد.
5- تکثیر با استفاده از بذر گیاه
آسانترین روش تکثیر گیاهان استفاده از بذرهای گیاهی است! بسیاری از گیاهان خاص و یا غیر بومی را به این روش می‌کارند. در این روش فقط کافیت بذر باکیفیتی از گلفروشی‌ها تهیه کنید و بعد آن را بکارید. کیفیت بذر و جوان یا پیر بودن آن تعیین کننده بوجود آمدن گیاه جدید است. برای کاشت بذر هم کافیست گلدانی آماده کنید. روی آن را کمی خاک بریزید. سپس بذر را روی آن بپاشید. سپس مقدار دیگری خاک روی آن بپاشید و به آن آب بدهید.
ما در گلی‌یو مطلبی پیرامون کاشت گیاهان در گلدان آماده کرده‌ایم که می‌توانید آن را از اینجا بخوانید. نکته‌ی قابل توجه در این روش، اهمیت دمای محیط و عمر بذر است. دمای محیط باید بالا باشد تا بذر جوانه بزند. برای کمک به فرآیند جوانه زدن می‌توانید یک پلاستیک روی گلدان خود بکشید. اهمیت عمر بذر هم در این است که هرچه بذر پیرتر باشد و مدت زیادی در انبار نگه‌داری شده باشد، قدرت تکثیر و جوانه زدن در آن کم می‌شود.
6- تکثیر با استفاده از قلمه گیاه
مرسوم‌ترین روش تکثیر گل و گیاهان آپارتمانی، استفاده از روش قلمه زدن است. زیرا این روش هم نیازمند دانش خاصی نیست و هم ریشه را درگیر نمی‌کند. یعنی هم راحت است و هم به گیاه مادر آسیب نمی‌زند. این روش با استفاده از ساقه یا برگ گیاهان انجام می‌پذیرد. در ادامه به نحوه‌ی تکثیر گیاهان با استفاده از برگ و ساقه به صورت جدا خواهیم پرداخت.
قلمه زنی با استفاده از برگ گیاه:
در این روش کافیت بنا به نوع گیاه بخشی از برگ، برگ کامل و یا برگ به همراه دم‌برگ را از گیاه مادر جدا کنید و در گلدان جدید بکارید. توجه کنید که:
- گیاهانی مانند سانسوریا و یا بگونیا را از طریق بخشی از برگ
- گیاهانی مانند سدوم و آکوریا را از طریق کل برگ
- و گیاهانی نظیر پولیا و پپرومباس را از طریق دم‌برگ و برگ
قلمه می‌زنند. در کل برای تمام این حالات، برگ گیاه باید به صورت عمودی در خاک قرار بگیرد. برای اطمینان از محکم قرار گرفتن گیاه در خاک می‌توانید آن را کمی با دست فشار بدهید.
قلمه زنی با استفاده از ساقه گیاه:
ساقه گیاه توانایی لازمه برای ایجاد یک گیاه جدید را دارد. برای قلمه زنی به این روش باید ساقه‌ای را انتخاب کنید که سالم و شاداب باشد. همچنین این ساقه نباید گل داشته باشد. قلمه زنی با استفاده از ساقه گیاه به نوع گیاه هم بستگی دارد. برخی ساقه گیاهان را کافیست پس از قطع کردن به کمک ابزاری تیز، درون گلدان یا آب قرار داد. برخی گیاهان مانند کاکتوس‌ها این‌گونه نیستند. ساقه کاکتوس‌ها باید تا چند روز پس از قطع شدن در هوای آزاد قرار بگیرد و سپس می‌توان آن را در خاک کاشت. بهترین زمان برای بهره بردن از این روش فصول گرم‌تر سال یعنی بهار و تابستان می‌باشد. در کل نباید قلمه زنی یا در کل تکثیر گیاه را در زمستان که فصل خواب گیاه است، انجام داد.
همانطور که دیدید روش‌های مختلفی برای تکثیر گل و گیاهان آپارتمانی وجود دارد. همه این روش‌ها به شما کمک می‌کنند گیاهان زیادی از گیاه اصلی‌تان بدست بیاورید. اما نکته‌ی حائز اهمیت این است که باید به تفاوت‌های گیاهان توجه داشته باشید. یک گیاه را نمی‌توان به همه‌ی این روش‌ها تکثیر کرد. هر گیاه خصوصیت‌های منحصر به فرد خودش را دارد. پس پیش از شروع تکثیر، درباره گیاهتان تحقیق کنید تا ببینید کدام روش تکثیر برای گیاهتان بهتر و مناسب‌تر است. استفاده از روش نادرست نه تنها نتیجه‌ای به همراه ندارد، بلکه حتی می‌تواند گیاه مادر را هم در معرض خطر قرار بدهد.
- آرزو
- 1399-10-23
- 2415 بازدید