پتوس: شیوه نگهداری و بیماری‌های آن

پتوس: شیوه نگهداری و بیماری‌های آن

مقدمه| نگهداری پتوس

امروزه نگهداری از گل و گیاهان آپارتمانی در بین افراد مختلف رواج یافته است. اصول و روش نگهداری از گیاهان مختلف براساس ویژگی‌های خاص هر گیاه، متفاوت است. در این مقاله می‌خواهیم اطلاعات مفیدی در رابطه با نگهداری پتوس، در اختیار شما قرار دهیم. پتوس (pothos) که در بین مردم با نام‌ها پوتوس و پیتوس هم شناخته می‌شود، از گیاهان بومی جزایر سلیمان است و به نام‌هایی چون پوتین طلایی و انگور نقره‌ای نیز معروف است. پتوس گیاهی مقاوم، بادوام و تصفیه‌کننده است. پتوس یکی از ساده‌ترین گیاهان آپارتمانی است و به علت دوام بالا نسبت به شرایط محیطی مختلف، می‌تواند بهترین گزینه برای نگهداری در آپارتمان‌ها و منازل باشد. اگر شما ازجمله افراد مبتدی و تازه کار در نگهداری گیاهان هستید، این گیاه می‌تواند بهترین پیشنهاد برای شما باشد.

ویژگی‌های منحصربه‌فرد این گیاه

گیاه پتوس ازجمله گیاهان رونده محسوب می‌شود. بدین صورت که پس از رشد ساقه و برگ‌های این گیاه، شما می‌توانید مسیر مشخصی را برای رشد این گیاه انتخاب کنید و در این شرایط پتوس در جهت انتخابی شما رشد می‌کند و مسیر را زینت می‌بخشد. از ویژگی‌های دیگر گیاه پتوس، داشتن خاصیت تصفیه کنند‌گی است. در واقع این گیاه می‌تواند سمومی چون فرمالدهید، تولوئن، زایلن و بنزن را از محیط اطراف حذف کند. به همین علت گیاه پتوس ازجمله گیاهان مناسب برای فضای خانه و اتاق خواب است.

البته نکته‌ای که باید حتما به آن توجه داشته باشید این است که برگ‌های این گیاه حاوی سم خطرناکی است که در صورتی ورود به بدن، فعال می‌شود. در نتیجه حتما مراقب باشید که برگ‌های آن توسط حیوانات خانگی یا کودکان خورده نشود، چرا که این سموم به فضای درون دهان آسیب وارد می‌کند.

ویژگی‌های ظاهری

نکته‌ دیگری که باید در نگهداری پتوس به آن اشاره کنیم ویژگی‌های ظاهری این گیاه است. پتوس در ظاهر دارای برگ‌های سبز رنگ است. البته در بعضی از گونه‌های این گیاه رنگ‌های سفید، زرد و سبز روشن به حالت آبرنگ بر روی برگ‌ها وجود دارند. اما تفاوت رنگ‌های مختلف این گیاهان در شیوه نگهداری آن‌ها تفاوتی ایجاد نمی‌کند و همگی با یکسری اصول خاص نگهداری می‌شوند. تنها نکته قابل توجه این است که گونه‌های رنگی این گیاه، نور بیشتری نسبت به گونه‌های سبز و سیاه احتیاج دارند.

اکثر افراد به علت شباهت ظاهری گیاه پتوس به گیاهی به اسم فیلودندرون آن‌ها را با هم اشتباه می‌گیرند. گرچه این دو گیاه از لحاظ ظاهری شباهت زیادی به هم دارند، ولی با کمی توجه می‌توان آن‌ها را به راحتی تشخیص داد. در واقع برگ‌های گیاه فیلودندرون مشابه قلب هستند و پایین برگ‌ها نیز کشیدگی سوزنی شکل دارد، این در حالی است که گیاه پتوس مانند بسیاری از گیاهان تنها کمی کشیدگی دارد.

انواع گیاه پتوس

در نگهداری پتوس باید با انواع مختلف آن نیز آشنا باشید تا بتوانید میزان نور لازم برای نگهداری از آن‌ها را به درستی تنظیم کنید. با ما همراه باشید:

پتوس بلک یا جید

پتوس بلک یا جید یکی از فراوان‌ترین گونه‌های پتوس است که حسی نوستالژی به افراد ارائه می‌دهد. این گونه به علت مقاومت در برابر نور کم گزینه‌ مناسبی برای نگهداری است‌. به صورتی که به راحتی می‌توان این گونه‌ها را در منزل و مجتمع‌های تجاری نگهداری کرد. همچنین این گیاه قابلیت استفاده از نور مصنوعی را نیز دارد و با کمک نور فلورسنت نیز می‌تواند به خوبی رشد کند.

پتوس مرمری یا ملکه مرمری

پتوس مرمری ازجمله زیباترین گونه‌های پتوس‌ها است. این گونه پتوس بیشتر از سایرین به نور احتیاج دارد و اگر محل کار یا منزلتان از نورگیری عالی برخوردار است، این گونه گیاه می‌تواند گزینه بسیار مناسبی برای شما باشد.

پتوس نئون یا آهک

پتوس نئون، پتوس آهک یا پتوس زرد از گونه مقاوم‌ترین پتوس‌ها در برابر نور کم است. این گونه از پتوس دارای برگ‌های رنگی است که همین موضوع باعث می‌شود برخی تصور کنند که برای رشد، احتیاج به نور زیادی دارد، در حالی که این گونه از مناسب‌ترین گیاهان برای محیط‌های تاریک و کم نور است. گاهی به اشتباه به این گونه پتوس طلایی نیز گفته می‌شود و آن را با نوع ابلق آن یکی می‌دانند.

پتوس نقره‌ای یا ساتن نقره‌ای

یکی دیگر از گونه‌های زیبای پتوس، پتوس ساتن نقره‌ای است که دارای برگ‌های ضخیم با رنگ‌های سبز و خاکستری است. رنگ خاکستری برگ‌های این گیاه را به نقره‌ای تشبیه می‌کنند و از این جهت به آن پتوس نقره‌ای می‌گویند. یادتان باشد برای نگهداری پتوس نقره‌ای به نور و آبیاری کمی احتیاج است و می‌تواند از گزینه‌های مناسب نگهداری باشد.

پتوس ابلق یا طلایی

یکی دیگر از گونه‌های رایج پتوس، پتوس طلایی یا ابلق است که دارای برگ‌های سبز با رده‌های زرد رنگی است که به صورت آبرنگی روی آن کشیده شده است. برای نگهداری این گونه پتوس به نور مناسب احتیاج داریم، البته این گیاه در نور کم هم دوام می‌آورد ولی نور کم باعث از بین رفتن رده‌های طلایی گیاه می‌شود و با از بین رفتن رده‌های زرد رنگ پتوس شما به حالت پتوس سیاه یا جید در می‌آید. در نتیجه برای حفظ زیبایی این گیاه لازم است که نور مناسبی داشته باشیم.

پتوس سفید یا شاد

پتوس سفید ازجمله پتوس‌های بامزه است که دارای برگ‌های سبز رنگ است که بر روی آن لکه‌های سفید رنگ وجود دارد. برخلاف سایر گونه‌ها که رنگ‌ها به صورت آبرنگی هستند، در این گونه حالت لکه طور وجود دارد. رنگ سفید این گونه نشانگر این است که برای نگهداری آن احتیاج به نور زیادی است، در نتیجه برای مکان‌های کم نور، این گونه پتوس را خریداری نکنید.

نگهداری گیاه و نحوه تکثیر آن

همانطور که بالاتر نیز ذکر کردیم، گیاه پتوس گیاه مقاومی برای نگهداری در محیط‌های بسته و منازل است و می‌تواند به راحتی خود را با محیط تطبیق دهد. با این حال گیاه قابلیت رشد در فضاهای باز را نیز دارد. به صورتی که در بسیاری از جنگل‌ها پتوس‌های غول پیکری وجود دارند که در هم تنیده‌اند و به همین دلیل به این گیاه وحشی شیرین نیز گفته می‌شود. تنها نکته مهم در نگهداری این گیاه در فضای باز این است که باید از آب و هوای سرد زمستان در امان بماند. چرا که سوز و سرمای زمستان این گیاه را از بین می‌برد. در نتیجه اگر محیط زندگی شما دارای آب و هوای معتدلی نیست، باید با شروع فصل سرما آن را از فضای باز به داخل خانه منتقل کنید.

در نگهداری پتوس لازم است که آشنایی کامل با میزان نور، آبیاری، خاک، رطوبت و دمای کافی، کود دهی و… این گیاه داشته باشیم تا بتوانیم به خوبی از آن ‌نگهداری کنیم. در این قسمت می‌خواهیم به شرایط نگهداری این گیاه بپردازیم:

نور مناسب

اگر گیاه پتوس خود را در فضای باز نگه می‌دارید، شرایط سایه و نیم‌سایه می‌تواند گزینه مناسبی برای این گیاه باشد ولی اگر فضاهای بسته مثل خانه را برای نگهداری آن انتخاب کردید، نور غیرمستقیم بهترین گزینه برای آن است‌. نور غیرمستقیم در واقع نور خورشید است که از شیشه یا پروه عبور می‌کند و سپس به گیاه می‌رسد. توجه داشته باشید که بعضی از گونه‌های پتوس اگر نور کافی و مناسبی دریافت نکنند، رده‌های رنگی خود را از دست می‌دهند و به پتوس بلک شبیه می‌شوند. در نتیجه براساس معرفی که بالاتر از انواع پتوس‌ها داشتیم، نور مناسبی را برای گیاه خود انتخاب کنید.

آبیاری

گیاه پتوس آبیاری شدید و طولانی مدت را دوست ندارد. خاک همیشه خیس و مرطوب باعث پوسیدگی ریشه‌های این گیاه می‌شود. همچنین به وجود آمدن لکه‌های سیاه روی برگ یا فروپاشی ناگهانی گیاه نشان از خیس بودن زیاد خاک این گیاه دارد. در نتیجه حتما مطمئن شوید که خاک گیاه خشک و مناسب آبیاری است. یکی از نشانه‌ها برای انتخاب زمان مناسب آبیاری، زمانی است که برگ‌های پتوی کمی خود را به سمت پایین انداخته‌اند، در این صورت شما به راحتی می‌توانید گیاه را آبیاری کنید. البته نباید اجازه دهید این خشکی زمان زیادی طول بکشد، چرا که سبب سقوط برگ‌های گیاه می‌شود. همچنین خشک و قهوه‌ای شدن لبه برگ‌ها نیز نشان از خشک شدن بیش از حد گیاه است.

خاک

 نکته دیگر در نگهداری پتوس خاک این گیاه است. پتوس به یک خاک معمولی ولی با زه‌کشی مناسب احتیاج دارد. چون در صورتی که خاک از آب انباشته شود، ریشه‌ها در خاک می‌پوسند. علاوه‌بر این، گیاه پتوس به خاکی که کمی اسیدی است علاقه بیشتری نشان می‌دهد.

رطوبت و دمای مورد نیاز

دمای زیر ۱۰ درجه سانتی‌گراد مناسب این گیاه نیست و باعث آسیب زدن به آن می‌شود. دمای مورد علاقه این گیاه در حدود دمای اتاق یعنی ۱۸ تا ۲۴ درجه سانتی‌گراد است. در مورد رطوبت هم باید بگوییم که این گیاه می‌تواند رطوبت‌های کم را تحمل کند ولی شرایط مورد علاقه آن رطوبت زیاد است. در نتیجه اگر تمایل دارید که برگ‌های گیاه شما بزرگ شوند، می‌توانید رطوبت محیط اطراف را افزایش دهید. افزایش رطوبت می‌تواند به کمک غبار پاشی یا استفاده از بُخور تامین شود.

نحوه نگهداری پتوس از آفات و حشرات

پتوس‌ها معمولا فاقد آفت و حشرات هستند، اما ممکن است در شرایطی آلوده شوند و آفات به سراغ آن‌ها بیایند. در این صورت می‌توانید از حشره‌‌کش‌های مخصوص گیاهان آپارتمانی جهت رفع آن‌ها استفاده کنید. راه دیگر برای از بین بردن حشرات و آفات این گیاه شست‌وشوی برگ‌های گیاه با پنبه آغشته به الکل است.

تغذیه و کوددهی

گیاهان آپارتمانی از جمله پتوس به تغذیه و کود دهی احتیاج دارند، چرا که پس از مدتی خاک این گیاهان عاری از مواد مغذی می‌شود. برای رفع این مشکل می‌توان هر دو هفته یکبار خاک این گیاه را کود دهی کرد. بهترین نوع کود برای این گیاه نیز کود گرین است.

تعویض گلدان

تمایل پتوس‌ها برای زندگی در گلدان‌های کوچک بیشتر است، اما زمانی‌که ریشه‌های این گیاه از زیر گلدان بیرون آمد می‌توان گلدان آن را عوض کرد و گیاه را به گلدان بزرگتری منتقل کرد.

هرس کردن

اگر پتوس شما بلند شده ولی این مطابق سلیقه شما نیست، می‌توانید ساقه‌های پتوس خود را برش زده و گیاه کوتاه و پر خود را داشته باشید. با جدا کردن ساقه‌ها و ریشه دار کردن آن‌ها می‌توانید آن را دوباره به گلدان بازگردانید.

نحوه قلمه زدن و تکثیر گیاه

در این قسمت از مقاله شرایط نگهداری پتوس، می‌خواهیم نحوه قلمه زدن آن را به شما آموزش دهیم. اگر گیاه پتوس شما رشد زیادی کرده و می‌خواهید کوتاه‌تر شود و یا اینکه می‌خواهید گلدان‌های بیشتری از این گیاه را داشته باشید، می‌توانید از روش قلمه زدن استفاده کنید. در این قسمت این کار را قدم به قدم به شما آموزش خواهیم داد:

مرحله اول: وسایل مورد نیاز برای قلمه زدن گیاه

برای قلمه زدن به چند وسیله اساسی ازجمله: قیچی، آب، ظرف برای نگهداری از قلمه‌ها، گلدان مناسب قلمه‌ها و خاک برای نگهداری از گیاهان در گلدان یا باغچه نیاز است.

مرحله دوم: پتوس خود را برش دهید

باید تعیین کنید که می‌خواهید کدام ساقه‌ها را و از کدام قسمت برش دهید. می‌توانید گیاه را از ابتدا یا انتهای آن برش بزنید و هر برش هم می‌تواند به یک یا چند قلمه تبدیل شود.

مرحله سوم: قلمه‌ها را به صورت تک برگ در بیاورید

اکثر افراد برای قلمه زدن از ساقه‌های بلند استفاده می‌کنند. ولی ریشه زدن و انتقال ساقه‌های بلند به گلدان مدت زمان زیادی را احتیاج دارد. در نتیجه برای اینکار می‌توان گیاه را به صورت تک برگ در آورد و از آن برای قلمه زدن استفاده کرد. این کار روند ریشه دار شدن ساقه را سرعت می‌بخشد.

مرحله چهارم: قلمه‌ها را در آب بگذارید و منتظر ریشه زدن گیاه بمانید

برای قلمه‌ها یک ظرف مناسب با مقداری آب در نظر بگیرید و قلمه‌ها را درون آن بگذارید. به طوری که کل قسمت برش خورده گیاه داخل آن قرار بگیرد. سپس ظرف را به یک محل روشن و گرم منتقل کنید و منتظر بمانید تا ریشه بزند. حتما توجه داشته باشید که باید آب قلمه‌ها را هر چند روز یکبار دور بریزید و آب تازه جایگزین آن کنید. چرا که آب پس از مدتی اکسیژن و مواد معدنی خود را از دست می‌دهد و دیگر مناسب ریشه زدن نخواهد بود. در نتیجه بسیار مهم است که حتما این‌کار را برای نگهداری پتوس انجام دهید.

مرحله پنجم: نحوه تشخیص زمان آماده شدن قلمه برای انتقال به گلدان

زمانی که قلمه‌ها در آب حدود پنج سانتی متر ریشه زدند، می‌توانید آن‌ها را به گلدان منتقل کنید. اگر تعداد قلمه‌ها زیاد است، ابتدا آن‌هایی که ریشه زدند را بکارید و منتظر ریشه زنی بقیه قلمه‌ها بمانید. توجه کنید که اگر قلمه‌ها را به مدت طولانی در آب نگهدارید، دیگر برای آن‌ها سخت است که به یک گیاه خاکی تبدیل شوند. در نتیجه زمانی که به اندازه کافی ریشه زدند، آن‌ها را به خاک منتقل کنید.

مرحله ششم: کاشت و رشد قلمه‌های پتوس

یک گلدان کوچک انتخاب کنید و در آن مقداری خاک بریزید، سپس تعدادی قلمه را در اطراف گلدان بگذارید و با ریختن خاک آن‌ها را ثابت کنید. بعد از اینکار تعدادی از قلمه‌ها را نیز در وسط گلدان قرار دهید و خاک را به اندازه کافی به آن اضافه کنید. سپس می‌توانید گلدان را به محل اصلی زندگی خود منتقل کنید.